Қызықты география алаңы

Тақырыбы: «Қызықты география алаңы»

(сыныптан тыс іс – шара)

Мақсаты: География пәніне қызығушылығын, белсенділігін дамыту, оқушыларды ұйымшылдыққа, достыққа, тез ойлап, тез шешім қабылдауғы, бір – біріне көмек көрсетуге тәрбиелеу.

Көрнекіліктері: слайд

Өткізілу түрі: Білім жарысы.

Барысы:

Ұйымдастыру: Оқушыларды дайындаған үстелге отырғызу.

1 – жүргізуші. Қайырлы күн, асқар шыңмен түндіктес, алапат даламен кіндіктес, қазақ елінің мәртебесін бағалай білер қонақтар, ұстаздар, жұдырықтай жүректері біз деп емес, жүз деп соққан жалынды жастар!

2 – жүргізуші. Алыптың кеудесі биік болу үшін,

Халықтың рухы биік болуы керек, - деп жерлесіміз, әйгілі ақын Қадыр Мырза Әлі айтқандай, халық рухы – ел болашағы бұл жастар, яғни бүгінгі сіздермен біздер.

Бүгінгі қасиетті білім ордасы № 43 орта жалпы білім беретін мектептің 8 -10 сыныптарына арнап өткізілгелі отырған «Қызықты география алаңы » атты шарамызға қош келдіңіздер!

1 – жүргізуші. Бұл шараның мақсаты оқушылардың пәнге деген қызығушылығын және білімдерін тексеру. Сайысымызды бастамас бұрын құттықтау сөзді география пәнінің мұғалімі Натальия Қуаншқалиевнаға береміз.

Сайыс болғасын оқушылармыздың білімін әділ бағалайтын әділқазы алқаларымен таныс болыңыздар.

1.

2.

3.

4.

2 – жүргізуші. Топтарды ортаға шақырайық.

І – топ.

ІІ – топ.

ІІІ – топ.

ІV – топ.

Ендеше сайыстың жоспарымен таныс болайық.

І тур. «Өзін – өзі таныстыру» (5 балл)

ІІ тур. «Зымыран ойыны». (1 балл)

ІІІ тур. «Елтану» ойыны. (үй тапсырмасы).

ІV тур. «Қара жәшік». (10 балл)

V тур. «Географиялық ассоциация». (2балл)

VІ тур. «Капитандар жарысы». (1 балл)

Ең... ең... ең...

1 – жүргізуші. Тек сәттілік, қатысыңдар сайысқа,

Мықты болсаң, қабырғаңмен қайыспа.

Оқу керек, білім керек қашанда,

Ол болмаса, сайыс денген сайыс па?! – дей отырып, сайсымызды бастаймыз.

І тур. «Өзін – өзі таныстыру» (5 балл).

Әр топ өз командасының атын, ұрандарын айтып, эмблемасын әділқазы алқаларына көрсетеді.

2 – жүргізуші.

Ғылымның сырын ұғына,

Шығыңдар білім шыңына.

Дарындылық пен тапқырлық

Жеткізеді сіздерді

География сырына. –

ІІ тур. «Зымыран ойыны»

Әрбір топқа 10 сұрақ беріледі , әрбір дұрыс жауапқа 1 ұпай. Жауап тез тез берілуі керек.

І топ.

1. Күн жүйесіндегі күнге жақын орналасқан ғаламшар? ( Меркурий)

2. Температурасы бірдей жерлерді қостатын сызықтар? ( иезотерма)

3. Астан қаласы қай өзеннің бойында орналасқан? (Есіл)

4. Қытай мемлекетінің астанасы? (Пекин)

5. Жердің тас қабаты? (литосфера)

6. Жазықтар қандай түспен боялады? (Жасыл)

7. Емдік қасиеті бар сулардың жер бетіне шығып жатқан жері? (Арасан)

8. Қазақстан Республикасының ең суық жері? (Атбасар)

9. Германияның ақша бірлігі? (еуро)

10. Тіршілік қабаты (биосфера)

ІІ топ.

1. Үндістан астанасы? (Дели)

2. Васко – до – Гамма кім? (саяхатшы)

3. Жер серігі (ай)

4. Қазақстан жер көлемі бойынша нешінші орында? (9)

5. Қырғызстанның ақша бірлігі? ( сом)

6. Суық материк? ( Антрактида)

7. Табиғатты зерттеуші жас ғалым? (жас натуралист)

8. Төңірегін су қоршаған құрлық? (арал)

9. Қанша климаттық белдеу бар? (13)

10. Мойны ұзын жануар? ( керік)

ІІІ топ.

1. Күн жүйесіндегі үшінші орналасқан ғаламшар? (Жер)

2. Таулар қандай түспен боялады? ( қоңыр)

3. Атмосфералық қысымды өлшейтін құрал атауы? ( барометр анероид)

4. Қазақстанның шекарасының ұзындығы? (15мың км)

5. Жер бетінің ауа қабаты? ( атмосфера)

6. Жер сілкіну әсерінен мұхит бетінде қалыптасқан алып толқындар? (цунами)

7. Канада астанасы? ( Оттава)

8. Атмосферада ең көп газ? (азот)

9. Қазақтың тұңғыш географ ғалымы? ( Ш. Уәлиханов)

10. Өзбекстанның ақша бірлігі? ( сум)

ІV топ.

1. Емен ағашы қанша жыл жасайды? ( 2000 жыл)

2. Муссон дегеніміз не? ( жел)

3. Қазақстанда қанша облыс, қанша аудан бар? ( 14 обл, 160 аудан)

4. Көп таралған дін? (христиан)

5. Ылғалды материк? (Оңтүстік Америка)

6. Эифиль мұнарасы орналасқан қала? (Париж)

7. Климат құраушы факторлар? ( күн радиациясы, жер бедері, атмосфералық қысым, географиялық ендік)

8. Дүние жүзінде неше сағаттық белдеу бар? ( 24)

9. Топырақта зерттеген, оны кешенді түрде қарастырып, заңдылықтарын жүйелеген ғалым? ( В В Докучаеев)

10. АҚШ – тың қазіргі президенті? ( Барак Обама)

Ән:

ІІІ тур. «Елтану» ойыны. (үй тапсырмасы).

Әр топ 3 мемлекеттен дайындап келеді.

1. Қандай құрлықта орналасқан?

2. Қандай дүние бөлігінде?

3. Ауданы?

4. Басқару формасы?

5. Ақша бірлігі? (10 балл).

Көмек:

1. Көршілес бір мемлекет? (7 балл)

2. Астанасы? (5 балл)

ІV тур. «Қара жәшік». (10 балл)

Жәшік ішіне жасырылған заттың оқушыларға сипаттамасы беріледі, сол арқылы оның ішінде не бар екенінтабу керек. 3 көмек болады, әрбір көмек алған сайын 1 ұпай шегеріліп орырады? Ойлануға 1 минут, дұрыс жауап 10 ұпай.

І топ.

Бұл өсімдікті орта ғасырда ежелгі гректер жыланның шаққан жеріне бірден - бір ем ретінде қолданған. Сондықтан оны «жылан өсімдігі» деп атаған. Ал ежелгі Мысырда оны пирамида құрлысы кезінде мыңдаған құлдарға күн сайын беріп тұрған.

Бірінші көмек: Бұл өсімдіктің отаны – Орта Азия.

Екінші көмек: Францияда шілдеден қаңтарға дейін әр бейсенбіде бұл өсімдіктің ғажайып жәрменкесі өткізіліп тұрады.

Үшінші көмек: Исі өткір, ащы, тамаққа пайдаланамыз

Жауабы: Сарымсақ

ІІ топ.

Ең алғаш бұл сусын 18 ғасырда голландықтар дастарханында пайда болған. Ресейге бұл сусын тосыннан келген. 1638 жылы Москвадан моңғол ханына сыйлық келеді. Риза болған хан жауап ретінде өз сыйын жібереді. Орыс елшілері бұл сыйды көріп, жарамсыз зат ретінде қабылдап, өз елдерін төмендету деп есептейді. Дегенмен сыйлық Ресейге жетеді, патша оны ұнатады. Басында оны дәрі ретінде пайдаланады, ал 19 ғасырдан бастап оны өте көп мөлшерде пайдалана бастайды.

Бірінші көмек:Отаны – Қытай.

Екінші көмек:Қытайдан басқа Үндістанда, Шри – Ланкада, Жапонияда, Индонезияда, Вьетнамда, Грузияда, Таиландта, Бирманда өсіріледі.

Үшінші көмек: Бұл сусынды ішпесе қазақтың басы ауырады.

Жауабы: Шай

ІІІ топ.

Грек мифологиясында Аполлон бұл өсімдік жапырағынан гүлдесте жасап басына және өзінің саз аспабына әдемілік ретінде тағып жүретін. Содан бері күні бүгінге дейін бұл гүлдесте «даңқ символы» ретінде халықаралық түрлі сайыстағы жеңімпаздардың мойындарына тағылып жүр.

Бірінші көмек: Отаны- Жерорта теңізі жағалауы

Екінші көмек: Бұл өсімдік Греция мемлекетінің елтаңбасында бейнеленген.

Үшінші көмек: Бұл өсімдік жапырағын дәмдеуіш ретінде тамаққа да пайдаланылады.

Жауабы: Лавр жапырағы

ІV топ.

Түйнекті алқа ақ түйнек алқа тұқымдасына жататын көпжылдық дақыл. 150-ге жуық түрі белгілі. Жарық сүйгіш,ылғал сүйгіш, суыққа төзімді дақыл.

Бірінші көмек: Отаны- Орталық және Оңтүстік Американың таулы аудандары.

Екінші көмек: Қазақстанға Еуропадан әкелінген.

Үшінші көмек: екінші нан.

Жауабы: Картоп

Ән:

V тур. «Географиялық ассоциация». (2 балл)

Оқушыларға әр түрлі ұғымдар беріледі,соларды саралап қандай географиялық ұғымды білдіріп тұрғанын табулары керек. Әр топқа 5 ассоциация қойылады. Ойлануға 30 секунд, әрбір дұрыс жауапқа 2 балл.

І топ.

1. Толқын, қауіп-қатер, жылдамдық, апатты құбылыс, жер сілкіну. Цунами

2. Өзен, теңіз, булану, бұлт, жауын-шашын, күн. Дүниежүзілік су айналымы.

3. Ессентуки, Анталия, Майами. Курортты жерлер.

4. Мәскеу, Дели, Мадрид, Осло. Астаналар.

5. Теңіз, көл, өзен. Су қоймалары.

ІІ топ.

1. Игуасу, Анхель,Виктория. Сарқырамалар.

2. Гольфстрим, Солтүстік Атлант, Бразилия. Жыл ағыстар.

3. Мариана, Ява, Пуэрто- Рико. Шұңғымалар.

4. Гренландия, Отты Жер, Мадагаскар, Хонсю. Аралдар.

5. Атлас, Декан, Карпат. Таулар.

ІІІ топ.

1. Мұхит, Титаник, қауіп-қатер. Айсберг

2. Тау, су, гүрілдеу, ғажайып көрініс ,жыра. Сарқырама

3. Самун, бриз, тайфун, ураган. Желдер

4. Гвинея, Бискай, Парсы. Шығанақтар.

5. Гоби, Такла-Макан, Тар. Шөлдер.

ІV топ.

1. Ганг,Эфрат, Колумбия, Дунай. Өзендер.

2. Эри, Гурон, Чад. Көлдер.

3. Тайга, саванна, тундра. Табиғат зоналары.

4. Рим, Пекин, Братислава, Каир. Астаналар.

5. Ла-Манш, Беринг, Гибралтар. Бұғаздар.

VІ тур. «Капитандар жарысы». (1 балл)

Ең... ең... ең...

4 топ капитандарына 7 сұрақтан қойылады. Тез-тез жауап беру керек,әрбір дұрыс жауап

1 балл.

І топ.

1. Ең биік тау- Гималай.

2. Ең үлкен арал-Гренландия.

3. Ең ұзын өзен- Ніл.

4. Ең үлкен сүтқоректі жануар- Кит.

5. Ең кішкентай материк- Австралия.

6. Ең үлкен ел – Ресей.

7. Ең терең көл- Байкал.

ІІ топ.

1. Ең терең шұңғыма- Мариана

2. Ең үлкен шөл-Сахара.

3. Ең үлкен қалаталы жануар-кенгуру.

4. Ең ылғалды материк- Оңтүстік Америка.

5. Ең кіші мұхит-Солтүстік мұзды мұхиты.

6. Ең ұзын тау- Анд.

7. Ең үлкен материк- Еуразия.

ІІІ топ.

1. Ең үлкен көл- Каспий.

2. Ең кіші материк- Австралия.

3. Ең биік сарқырама- Анхель.

4. Ең кішкентай мемлекет- Ватикан.

5. Ең тұзды теңіз- Қызыл теңіз.

6. Ең суық материк- Антарктида.

7. Ең үлкен түбек- Арабия

ІV топ.

1. Ең биік шың- Эверест.

2. Ең құрғақ жер- Атакама.

3. Ең үлкен архипелаг- Индонезия.

4. Ең биік тау көлі- Титикака

5. Ең үлкен тау мұздығы- Хабборт.

6. Ең ыстық материк-Африка.

7. Ең суы мол өзен –Амазонка.

Қорытынды: Марапаттау.

Сайыс міндеті жеңу.

Оқу міндеті білу.

Кім жеткенін мәреге

Қалды бізге білу. Олай болса бүгінгі кеш қорытындысын төрешілерден білейік. Әділқазы

алқалары ұпай санын есептеп болғанша ортаға мектебіміздің белсенді

оқушысы___________________________________________________________________

Өнердің бар қырына жақын жандар

Ақылымен өзгелерден артылғандар

Ұстаздармен етене араласып

Қыранша биіктерге ұмтылғандар, - дей келе, алда сіздерге сәт сапар тілей отырып,

сайысымызды жабық деп жариялаймыз. Назарларыңызға рахмет.

Бірге: Қош сау болыңыздар!!!