Язык - душа народа "Незабываемые страницы истории"

МУНИЦИПАЛЬ БЮДЖЕТ УМУМТАСИЛЬ МУЭССИСЕСИ

«МУРОМСКОЕ ОРТА МЕКТЕБИ»

БЕЛОГОРСК РАЙОНЫ КЪЫРЫМ РЕСПУБЛИКАСЫ

«ТИЛЬ – ХАЛКЪНЫНЪ ДЖАНЫ» ярышына

язма иджадий иш (икяе)

«УНУТЫЛМАГЪАН ТАРИХ САИФЕЛЕРИ»

Ишни беджерди:

Файзуллаев Адиль Хайсерович

11.11.2008 с.

9 сыныф

телефон: +79780901799

Ребер: Файзуллаева Айше Энверовна

къырымтатар тили ве эдебият оджасы

телефон: +79788903559

Шимдики яшайышымызда биз, яш несиль, кечмишимизге къулакъ асмайыкъ, менимдже, бу янълыш. Къартларымызнынъ яшайышы, урф-адетлеримиз акъкъында ве несильден-несильге асыр девамында, догъмушлардан, кечкен тарихынен биз меракъланмасакъ ким меракъланаджакъ?

Дюньяда къоранта - бу энъ азиз, энъ мукъаддес шейдир. Бу яшайышта къоранта энъ юксек ер ала. Къоранта - бу ишанч, севги, къавийлик, яхшылыкъ, темизлик. Энъ ярыкъ ве джан юректен чыкъкъан дуйгъулар бу сёзнен багълыдыр.

Аиле фотоальбомыны козьден кечиреик. Мен озь Веис къартбабам ве Майнур битам акъкъында икяе этмеге истейим. Эски, йыртылгъан, кошелери ипрангъан, сары тюсте олгъан ресимлер, меним къартбабамнынъ аилесининъ тарихы акъкъында чокъ малюмат берди.

Бизим аилемизде меним къартбабамнынъ ве битамнынъ фоторесимлери корюнген ерде асылып туралар. Оларгъа бакъкъанда гъурур ве севги дуйгъулар юрегимни толдуралар.

Меним Веис къартбабам Балаклава районынынъ, шимди Дальнее адыны ташыгъан, дюльбер ве аджайип манзаралы Камышлы коюнде 1923с. дюньягъа кельди. Бу ерлернинъ багъ-багъчалары, тарлалары ойле бир номай берекет бере экенлер ки, бутюн эалиге иш тапыла экен. Буюги - кичиги, рус, украин, къырымтатар - эписи сабадан - акъшамгъадже берабер чалыша, муаббет яшай экенлер.

Къартбабам чокъ балалы къорантада догъды. Аиледе он бир бала эди: он – огълан (Анафи, Нури, Шкури, Юсуф, …., Веис) ве бир къыз. Докъуз огълан ве Фейзулла къартбаба дженкте иштиракъ эттилер ве къараманлыкъ этип ольдилер. Веис къартбабам юваш, ишкир, буюклерни урьмет эткен огълан эди. Озь шенъ, мераметли табиатыны омюрининъ сонъуна къадар сакълагъан.

Балалыкътан о, буюклернен берабер саба эрте турып, эвдеки ишлерни япа, бостанда, тарлада чалыша, эм агъыр иштен къачмай ана - бабасына ярдым эте эди.

Веис къартбабам дженкнинъ ильк куньлеринде джебеге кете.Фашист джеллятларына къаршы Къырымнынъ дагъ ве орманларында гизли тешкилятларда куреш алып баргъан, душмангъа къаршы къараманджасына курешкен, къоркъубильмез аскерлерден эди.

1944 сенеси, майыснынъ 18-де танъда, Зейнеп битама, бир къызнен къалгъан, аскер кирип келе. Аскер:

-Тез олунъыз, сизге беш дакъикъа бериле, азырланынъыз. Сизлерни Къырымдан чыкъараджакълар, - къычырып, битамны къоркъузды.

Майнур битам 1927 сенеси Отаркойде (Фронтовое) коюнде дюньягъа келе. 1944 сенеси олгъан акъсызлыкъ онынъ да аилесине келе. Олар Озьбекистаннынъ Аккурган виляетине келип тюше. Дигер къырымтатар къоранталарына ошап, олар сюргюнликнинъ бутюн аджыларыны башларындан кечире. 1949 Веис къартбабам ве Майнур битам аиле къурдылар. Оларда он бала олды. Беш баласы яш олгъанда ольди. Беш баласы сагъ къалды. Мансур, Сулейман, Нариман, Хайсер (меним бабам) ве Майе.

Меним къартбабам ве битам сюргюнликте, олгъанда бутюн дуйгъулары, арзулары Ватанынен багълы ола эди. Эр кунь Къуранны ачып Аллахтан озь Ватанына къайтмасына дува эте эдилер.

1975 сенеси Къырымгъа кочелер. Чокъ хорлукълар корьдилер, амма Озьбекистангъа къаймадылар.

Къартбабам ве битам чокътан бу дюньяны терк эттилер, амма бизим къорантада оларнынъ акъкъында хатыра эбедий яшайджакъ.

Майнур битам ве Веис къартбабам.

2016 сенеси. Абибуллаева Шевкъие (Партизанка – Шурочка) - бабамнынъ аласы, картбабамненъ дженкте беребер иштиракъ эттилер.