Hamid olimjonning hayoti va ijodi. “oygul bilan baxtiyor” ertak-dostoni

• SURXONDARYO VILOYATI XALQ TA’LIMI BOSHQARMASI
• TERMIZ SHAXAR XALQ TA’LIMI BO’LIMI
• 21- UMUMIY O’RTA TA’LIM MAKTABINING ONA TILI VA ADABIYOT FANI O’QITUVCHISI ALIYOROVA BARNONING
• HAMID OLIMJONNING HAYOTI VA IJODI. “OYGUL BILAN BAXTIYOR” ERTAK-DOSTONI MAVZUSIDA TAYYORLAGAN
• DARS ISHLANMASI .

HAMID OLIMJON

Hayoti va ijodi. “Oygul bilan Baxtiyor” ertak-dostoni

D A R S N I N G M A Q S A D I:

Nutqiy kompetensiya

• TA’LIMIY MAQSAD– ”Oygul bilan Baxtiyor”ertagi haqida ma’lumot olish;

(tinglab tushunish, so‘zlash, o‘qish, yozish):

Ertakdagi matnlarni tinglab tushuna oladi;

• TARBIYAVIY MAQSAD– O’quvchilarni Vatanga mahabbat halollik va mehnatsevarlik ruhida tarbiyalash;

Kommunikativ kompetensiya:

– o‘rganilgan ifoda vositalari asosida o‘zaro samarali muloqotga kirisha olish, muloqotda nutqiy muhitga moslasha olish.

d) RIVOJLANTIRUVCHI MAQSAD– o’quvchilarning og’zaki nutqni o’stirish ,ijodiy tafakkurini rivojlantirish.

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi:

– mediamanbalar (radio, televizor, internet va boshqalar)dan zarur ma’lumotlarni izlab topa olish, ulardan samarali foydalana olish, ularning xavfsizligini ta’minlash ko‘nikmalarini egallash .

O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:

– doimiy ravishda o‘zini o‘zi mustaqil va ijodiy rivojlantirish, hayot davomida mustaqil o‘qib-o‘rganish, mustaqil qaror qabul qila olish.

Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

– sinfda, maktabda, oilada, mahallada va jamiyatda o‘tkaziladigan tadbirlarda faol ishtirok etish, o‘zining burchini bilish, unga rioya qilish.

Milliy va umummadaniy kompetensiya:

– vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish, badiiy asarlarni tushunish, nutqiy me’yorlarga rioya qilish va sog‘lom turmush tarziga amal qilish.

DARSNING BORISHI

• I. Tashkiliy qism.
• O’quvchilar davomati aniqlanadi. Sinfning darsga tayyorgarligi tekshiriladi. Darsda psixologik iqlim yaratish, dars shiori va maqsadini e’lon qilish.
• 1.1. O’qituvchi o’quvchilarga darsning oltin qoidasini aytib o’tadi hamda o’quvchilar ushbu darsning oltin qoidalariga amal qilish kerakligi ta’kidlanadi.
• 1.2. Darsda psixologik iqlim yaratish, dars shiori va maqsadini e’lon qilish:
• 1.3. Kunning muhim voqealari aytib o’tiladi:
• O’qituvchi tomonidan bugungi kunda tavallud topgan mashhur shaxslar, yurtimiz va jahon maydonida sodir bo’lgan muhim ijtimoiy-siyosiy ma’lumotlar, bayramlar haqida qisqacha ma’lumot berib o’tiladi.
• II. O’tilgan mavzuni takrorlash:
• “ Guruhlarda ishlash”
• O’quvchilar 3 guruhga bo’linadi. Har bir guruh uyga berilgan mavzu bo’yicha qisqacha ma’lumot berishadi.
•  
• III. Yangi dars mavzusi mazmunini tushuntirish:
• XX asr o‘zbek she’riyatining yorqin vakillaridan biri Hamid Olimjon bor-yo‘g‘i 34 yil umr ko‘rgan bo‘lsa-da, o‘zidan juda boy adabiy meros qoldirib ulgurgan. Shoir tomonidan yaratilgan asarlar o‘n jild (yirik kitob)ni tashkil qilishi ham uning naqadar sermahsul ijodkor bo‘lganidan darak beradi. Hamid Olimjon qobiliyatli rahbar va olim ham bo‘lgan edi. U o‘ttiz yoshga yetar-yetmas O‘zbekiston Yozuvchilar uyushmasini boshqardi, o‘ttiz o‘ch yoshida akademik unvonini oldi.

Hamid Olimjonning hayot yo`li

1909-yil 12-dekabrda jizzax shahrida tug‘ildi.

Onasi Komila aya juda ko‘p doston va ertaklarni yod bilardi, ularni eshitgan yosh Hamid

zavqli tunlarni bir umr yodda saqlab qoldi.

Hamid Olimjon bor-yo‘g‘i 34 yil umr ko‘rdi.

1944-yil 3-iyul kuni Toshkent viloyatining Do‘rmon qishlog‘ida joylashgan «Yozuvchilar bog‘i»dan shaharga qaytayotganda avtomobil halokatiga uchrab, vafot etdi.

• U 30 ga yetar-yetmas O‘zbekiston Yozuvchilar uyushmasini boshqardi, 33 yoshida akademik unvonini oldi.

1926-yil yozilgan

Ilk she’ri

Hamid Olimjon ilk she’rining nomi

“ KIMDIR”

BIRINCHI TO‘PLAMI

• «Ko‘klam» nomli birinchi she’rlar to‘plami 1929-yilda o‘z o‘quvchilarini topdi.

ASARLARI

She’riy to`plamlari

• 1931-yil – “Olov sochlar”
• 1932-yil – “Poyga”
• 1937-yil – “She’rlar”
• 1940-yil – “Baxt”
• 1936-yil – “Daryo kechasi”
• 1939-yil – “O`lka” va boshqalar.

• Hamid Olimjon ham zamonaviy, ham tarixiy mavzularda birdek samarali ijod qilardi. Uning «Muqanna» nomli tarixiy, «Jinoyat» deb nomlangan zamonaviy mavzudagi she’riy dramalari bor.

“ OYGUL BILAN BAXTIYOR” ERTAK-DOSTONI

Eslab qoling!

Ushbu ertak-doston 1937-yil 16-26-noyabr kunlari yozilgan!

Doston qisqa satrlarda

• Juda qadim zamonda, Jambil degan yurtda nihoyatda og‘ir ahvolga tushgan xalq o‘zini qul qilgan xon zulmiga qarshi bosh ko‘taradi.
• Qo`zg`olonga keksa qul Darxon va uning mardona qizi Oygul boshchilik qilardi.
• Qo`zg`olon bostirilib, Darxon qatl etiladi. Oygul asr olinadi.

• Ikki zolim xondan zo`rg`a qutilgan Oygul baxti Baxtiyor bilan ko`rishadi.

Jayhun baliq ichidagi gavhar

Jasur Oygul eri Baxtiyor bilan birga o`z yurtini zolim xondan ozod qiladilar

Topshiriqlar

• Quyidagilarga izoh bering!

Savol va topshiriqlar

• 1. Xalqimizda «Uzukka ko‘z qo‘ygandek» degan ibora bor. Shu iborani Oygul bilan Baxtiyorga nisbatan ishlatsa bo‘ladimi?
• 2. Oygul zolim podshoh qo‘lidan qutulish uchun o‘zini tashlagan daryo qaysi daryo bo‘lishi mumkin?
• 3. Baliq qornidan tirik chiqqan Oygulning o‘zi Baxtiyorning otasiga unga kelin bo‘lmoq niyatida ekanini aytadi. Shu holatni qanday izohlaysiz?
• 4. Asarning qaysi qahramoni o‘z ozodligi, baxt-u saodati yo‘lida ko‘proq harakat qiladi? Buning sababi nimada, deb o‘ylaysiz?
• 5. Ertak-dostondan o‘zingizga eng ma’qul bo‘lgan lavhani yod oling.

E’TIBOR INGIZ UCHUN RAXMAT!