СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ

Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно

Скидки до 50 % на комплекты
только до

Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой

Организационный момент

Проверка знаний

Объяснение материала

Закрепление изученного

Итоги урока

Grafika san'ati

Категория: Искусство

Нажмите, чтобы узнать подробности

Мавзу: Графика санъати

2 соат.

Мақсад: Графика санъати щақида кенгроқ ташунча бериш.

Кутилаётган натижа: Графика санъати тасвирий санъатнинг бир тури эканлигини тушуниш. Графика санатини тасвирий санъатнинг бошқа турларидан фанқ қилиш.

Кўргазмали қуроллар: Рассомларнинг график асарларидан намуналар.

РЕЖА:

1. Графика санъати.

2. Графиканинг кўчириш усулари.

3. Китоб графикаси.

Рассомлик санъатининг мухим турларидан бири-графикадир. Графика узининг алохида 3 тасвирлаш методи, услуби, материали ва характерига эга булиб, у асосан ок-кора рангда ѐки бир хилда рангда ишланади. Графикага оддий кора каламда ишланган расмлардан тортиб, тематик композициялар, китоб безаклари, саноат графикаси-амалий графика, плакатларгача киради. График ишларнинг барчаси узининг бажарилишига кура бир-биридан фарк килади. График ишларни калам, перо, рангли бур, пастель, рангли каламлар, сангина ва хул техника усулидаги акварель, тушь, гуаш кабиларда ишланади. Графиканинг яна бир тури гравюра, линогравюра ва бошка кучириш услубларида яратиладиган санъат асарларидан иборат булади. Графиканинг кучириш усулида рассом тасвирни когоз ѐки матога эмас, махсус литография тошига, ѐгоч тахтага ѐки линолиумга металл пластинкага чизилади, уни уйиб тасвир холатига келтирилади. Сунгра бу тасвирларни буѐк, ранг шимиб, уни устига когоз босиб тасвир олинади. Бундай график расмлар хохланган тиражда олиниши мумкин. График рангтасвирни энг характерли хусусияти шундаки, бу усулда яратилган санъат асарини колипга туширилган биринчи тасвир оригинал (хакикий) ижодий булмай, ундан кучирилган нусхалар оригинал хисобланади. Тасвирлар тошга уйиб нусха олинса, уни литография, ѐгочга уйиб олинса уни-кислография, линолиумга уйиб олинса линогравюра, металл пластинкага уйиб олинса уни-офорт асарлари деб аталади. Гравюра-ѐгоч, металл ва бошка материалларга уйиб, ундан бадиий асар яратишдир. Литография эса печать килиш усулидир. Бунда расмни тош тахтага ѐки пластинканинг текис юзасига ѐруглик билан махсус модда ѐрдамида тасвир туширишдан иборат булади. Графиканинг энг куп таркалган турларидан бири китоб графикасидир. Бунга мукова тасвири, хар бобни ѐки текстни бошланишидаги тасвир (заставка) текстни биринчи харфи безаги (инициал) асар текстини тугашидаги тасвир (концовка) текст мазмунини тушунишга ѐрдам берувчи тасвир (иллюстрация) кабилардан иборат булади. Китоб графикаси асосан асарни мазмуни ва гоясини очиб,тушунтириб беришга хизмат килади. Графикадан газета ва журналларни безашда хам кенг фойдаланилади. Графиканинг яна бир тури-плакат санъатидир. Графиканинг бу турига плакат, реклама, афиша, киноафиша ва бошкалар киради. Унинг сиѐсий рухдаги плакат тури алохида урин эгаллайди. Сиѐсий плакат халк оммага, томошабинга давр ва жамиятнинг энг зарур, энг илгор, пишибетилган сиѐсий масалаларини таргиб килади. У кишиларни диккат-эътиборини узига торта оладиган, ундан рухланиши, ташвишланиши, илхомланиши ва унга жавоб беришга ишлатиладиган даражада ифодаланади. 1922 йилда С.Моор томонидан ишланган "Ёрдам бер" асари ѐки И.Пророковнинг "Бу такрорланмаслиги керак" каби асарлари ана шундай сиѐсий мавзулардаги энг кучли график плакатлардандир. Бу икки асар бутун дунѐ халки мехнаткаш ва тинчликсевар кучларига каратилган булиб, бу асарнинг уз мавзуси ва композицияси билан хар кандай томошабинни хаяжонга солади. Графика санъатини ривожлантириш. График режаларнинг дастгохли асарларда узига хос йуналишни карор топтиришга купрок эътибор берилишлари кейинги 10 йил ичида Узбекистон графика санъатининг энг асосий хусусиятларидан деса муболага булмайди. Кейинги йилларда дастгохли графикадаги жанр йуналиши ѐки рассомларнинг бир катор асарлари билан бойиди. Республика ва чет эл кургазмаларида юкори бахоланган график асарлар фикримизнинг далилидир. 4 Мустакиллик йиллари давомида кургазмаларда намойиш этилган асарлар мавзусини умумлаштириб тахлил киладиган булсак, купчилик рассомларнинг борликни чукуррок идрок этиши хаѐт ривожининг динамикаси, инсоннинг жамиятдаги урни ва ахамияти, унинг маънавий-бадиий оламини англашга интилганликларининг гувохи буламиз. Рассомнинг булажак кахрамонлари хаѐти билан яшаши уз замондошларини чукур урганишга, рухий оламини хис этишга имкон беради. Ишлаб чикариш илгорлари замондошларимиз билан учрашув, ѐшлар гайрати ва ташаббусидан завкланиш рассомларимизга бугунги кунимиз кахрамонларини яхширок хис этишга, вокелигимизни хакконий тасвирловчи чинакам бадиий асарлар яратиш учун бой материал туплашга ѐрдам бермокда. Буларнинг хаммаси турли бадиий услублар ва жанр мавзусини танлаш йули билан эришилади. Чунончи, айрим рассомлар республикамизнинг тарихий утмишига мурожаат килиб график асарлар устида ишламокдалар. Узбекистон графикасининг бугунги куни хакида ривожланиш унинг йуллари ва муаммолари хакида гапирар эканмиз, республикада китоб графика санъатининг ривожланиши хусусида тухталиб, утиш керак булади. Шуни таъкидлаш керакки, графика санъатининг бу турида кейинги йилларда катта ютуклари кулга киритди, китоб безовчи рассомлар сафига киска вакт ичида катор ѐш иктидорли график рассомлар келиб кушилади. Шунингдек республикада китоб нашр этилиши маданиятни усиши китоб конструкторирассом обру-эътиборининг ошиши хам хилма-хил фактларни бадиий безак ва полиграфия ишлаб чикариши билан боглик булган комплекс воситаларни уз ичига олади. Китоб санъати бирма-бир боглик булган икки жихатни эстетик жихатни, яъни санъат воситалари билан китоб мазмунини ифода этишни функционал жихатни тузилишини укиш учун мулжалланган предмет сифатида китоб конструкциясини ифода этади. Китоб дуконларида чиройли безалган китоблар купайиб бормокда, агар чукуррок тахлил киладиган булсак, китобни безашдаги бадиий услублар жихатидан бошка давлатларда нашр килинган китоблардан фарк килмайди. Бизнингча Узбекистон китоб санъати безашнинг бундан кейинги ривожи асосан тасвирий, образли типни ривожлантириш йулидан бориш максадга мувофик булади. Мавзу: Тасвирий санъатда натюрморт жанри

Просмотр содержимого документа
«Grafika san'ati»

Мавзу: Графика санъати

2 соат.

Мақсад: Графика санъати щақида кенгроқ ташунча бериш.

Кутилаётган натижа: Графика санъати тасвирий санъатнинг бир тури эканлигини тушуниш. Графика санатини тасвирий санъатнинг бошқа турларидан фанқ қилиш.

Кўргазмали қуроллар: Рассомларнинг график асарларидан намуналар.

РЕЖА:

1. Графика санъати.

2. Графиканинг кўчириш усулари.

3. Китоб графикаси.

Рассомлик санъатининг мухим турларидан бири-графикадир. Графика узининг алохида 3 тасвирлаш методи, услуби, материали ва характерига эга булиб, у асосан ок-кора рангда ѐки бир хилда рангда ишланади. Графикага оддий кора каламда ишланган расмлардан тортиб, тематик композициялар, китоб безаклари, саноат графикаси-амалий графика, плакатларгача киради. График ишларнинг барчаси узининг бажарилишига кура бир-биридан фарк килади. График ишларни калам, перо, рангли бур, пастель, рангли каламлар, сангина ва хул техника усулидаги акварель, тушь, гуаш кабиларда ишланади. Графиканинг яна бир тури гравюра, линогравюра ва бошка кучириш услубларида яратиладиган санъат асарларидан иборат булади. Графиканинг кучириш усулида рассом тасвирни когоз ѐки матога эмас, махсус литография тошига, ѐгоч тахтага ѐки линолиумга металл пластинкага чизилади, уни уйиб тасвир холатига келтирилади. Сунгра бу тасвирларни буѐк, ранг шимиб, уни устига когоз босиб тасвир олинади. Бундай график расмлар хохланган тиражда олиниши мумкин. График рангтасвирни энг характерли хусусияти шундаки, бу усулда яратилган санъат асарини колипга туширилган биринчи тасвир оригинал (хакикий) ижодий булмай, ундан кучирилган нусхалар оригинал хисобланади. Тасвирлар тошга уйиб нусха олинса, уни литография, ѐгочга уйиб олинса уни-кислография, линолиумга уйиб олинса линогравюра, металл пластинкага уйиб олинса уни-офорт асарлари деб аталади. Гравюра-ѐгоч, металл ва бошка материалларга уйиб, ундан бадиий асар яратишдир. Литография эса печать килиш усулидир. Бунда расмни тош тахтага ѐки пластинканинг текис юзасига ѐруглик билан махсус модда ѐрдамида тасвир туширишдан иборат булади. Графиканинг энг куп таркалган турларидан бири китоб графикасидир. Бунга мукова тасвири, хар бобни ѐки текстни бошланишидаги тасвир (заставка) текстни биринчи харфи безаги (инициал) асар текстини тугашидаги тасвир (концовка) текст мазмунини тушунишга ѐрдам берувчи тасвир (иллюстрация) кабилардан иборат булади. Китоб графикаси асосан асарни мазмуни ва гоясини очиб,тушунтириб беришга хизмат килади. Графикадан газета ва журналларни безашда хам кенг фойдаланилади. Графиканинг яна бир тури-плакат санъатидир. Графиканинг бу турига плакат, реклама, афиша, киноафиша ва бошкалар киради. Унинг сиѐсий рухдаги плакат тури алохида урин эгаллайди. Сиѐсий плакат халк оммага, томошабинга давр ва жамиятнинг энг зарур, энг илгор, пишибетилган сиѐсий масалаларини таргиб килади. У кишиларни диккат-эътиборини узига торта оладиган, ундан рухланиши, ташвишланиши, илхомланиши ва унга жавоб беришга ишлатиладиган даражада ифодаланади. 1922 йилда С.Моор томонидан ишланган "Ёрдам бер" асари ѐки И.Пророковнинг "Бу такрорланмаслиги керак" каби асарлари ана шундай сиѐсий мавзулардаги энг кучли график плакатлардандир. Бу икки асар бутун дунѐ халки мехнаткаш ва тинчликсевар кучларига каратилган булиб, бу асарнинг уз мавзуси ва композицияси билан хар кандай томошабинни хаяжонга солади. Графика санъатини ривожлантириш. График режаларнинг дастгохли асарларда узига хос йуналишни карор топтиришга купрок эътибор берилишлари кейинги 10 йил ичида Узбекистон графика санъатининг энг асосий хусусиятларидан деса муболага булмайди. Кейинги йилларда дастгохли графикадаги жанр йуналиши ѐки рассомларнинг бир катор асарлари билан бойиди. Республика ва чет эл кургазмаларида юкори бахоланган график асарлар фикримизнинг далилидир. 4 Мустакиллик йиллари давомида кургазмаларда намойиш этилган асарлар мавзусини умумлаштириб тахлил киладиган булсак, купчилик рассомларнинг борликни чукуррок идрок этиши хаѐт ривожининг динамикаси, инсоннинг жамиятдаги урни ва ахамияти, унинг маънавий-бадиий оламини англашга интилганликларининг гувохи буламиз. Рассомнинг булажак кахрамонлари хаѐти билан яшаши уз замондошларини чукур урганишга, рухий оламини хис этишга имкон беради. Ишлаб чикариш илгорлари замондошларимиз билан учрашув, ѐшлар гайрати ва ташаббусидан завкланиш рассомларимизга бугунги кунимиз кахрамонларини яхширок хис этишга, вокелигимизни хакконий тасвирловчи чинакам бадиий асарлар яратиш учун бой материал туплашга ѐрдам бермокда. Буларнинг хаммаси турли бадиий услублар ва жанр мавзусини танлаш йули билан эришилади. Чунончи, айрим рассомлар республикамизнинг тарихий утмишига мурожаат килиб график асарлар устида ишламокдалар. Узбекистон графикасининг бугунги куни хакида ривожланиш унинг йуллари ва муаммолари хакида гапирар эканмиз, республикада китоб графика санъатининг ривожланиши хусусида тухталиб, утиш керак булади. Шуни таъкидлаш керакки, графика санъатининг бу турида кейинги йилларда катта ютуклари кулга киритди, китоб безовчи рассомлар сафига киска вакт ичида катор ѐш иктидорли график рассомлар келиб кушилади. Шунингдек республикада китоб нашр этилиши маданиятни усиши китоб конструкторирассом обру-эътиборининг ошиши хам хилма-хил фактларни бадиий безак ва полиграфия ишлаб чикариши билан боглик булган комплекс воситаларни уз ичига олади. Китоб санъати бирма-бир боглик булган икки жихатни эстетик жихатни, яъни санъат воситалари билан китоб мазмунини ифода этишни функционал жихатни тузилишини укиш учун мулжалланган предмет сифатида китоб конструкциясини ифода этади. Китоб дуконларида чиройли безалган китоблар купайиб бормокда, агар чукуррок тахлил киладиган булсак, китобни безашдаги бадиий услублар жихатидан бошка давлатларда нашр килинган китоблардан фарк килмайди. Бизнингча Узбекистон китоб санъати безашнинг бундан кейинги ривожи асосан тасвирий, образли типни ривожлантириш йулидан бориш максадга мувофик булади. Мавзу: Тасвирий санъатда натюрморт жанри


Скачать

Рекомендуем курсы ПК и ППК для учителей

Вебинар для учителей

Свидетельство об участии БЕСПЛАТНО!