Ә.Еники -презентация

Күңел хисләрен тибрәтүче әдип

Әмирхан Еники

1909-200 0

Ә.Еники –чын мәгънәсендә татар әдәбиятының горурлыгы. Аның хикәяләре татар әдәбиятының йөзек кашлары булып саналырлык һәм шулай санала да .

1926 нчы елда “Безнең юл” журналында Ә.Еникинең «Озын көй тыңлаганда» дигән беренче хикәясе басыла. «Дус кеше» (1928), « Яз башы (1229), дигән хикәя һәм повестьларын иҗат итә. Әлеге әсәрләре белән әдәбият мәйданына кереп китә.

Ә.Еники — әдәби тәрҗемә остасы. Ул украин язучысы О.Гончарның «Знаменосцы» («Байрак йөртүчеләр», 1951) романын, А.Островскийның «Без вины виноватые» («Гаепсез гаеплеләр», 1953) драмасын, М.Бубенновның «Белая береза» («Аккаен», 2 нче кисәк, 1954) романын, К.Паустовскийның «Летние дни» («Җәй көннәре», 1960) исемле хикәяләр җыентыгын, Э.Казакевичның «Синяя тетрадь» («Зәңгәр дәфтәр», 1964), Ч. Айтматовның «Беренче мөгаллим» (1965) повестьларын һәм күп кенә СССР халык әкиятләрен татар теленә тәрҗемә итә. Аның үзенең дә төп әсәрләре рус теленә һәм башка милли телләргә тәрҗемә ителгән.

Ә.Еникинең әдәби иҗаты Совет хөкүмәте тарафыннан югары бәяләнә, ул Хезмәт Кызыл Байрагы (1979) һәм «Почет Билгесе» (1957) орденнары белән бүләкләнә. 1984 елда аңа «Юлчы» исеме белән чыккан хикәяләр җыентыгы һәм русча тәрҗемәдә басылган «Повести и рассказы» (1982) китабы өчен Татарстан Республикасының Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясенә лаек була. 1985 ел, 14 гыйнвар Указы нигезендә ТАССР Югары Советы Президиумының, мактау грамотасы белән бүләкләнә. Әдипкә 1989 елда «Татарстанның халык язучысы» дигән исем бирелә. 2000 елның 16 февралендә Казанда вафат була, Яңа бистә зиратына җирләнә. Ә.Еники — 1946 елдан СССР (Татарстан) Язучылар берлеге әгъзасы.