Экология ,пяатий клацц

ՄԱՐԴԸ ԵՎ ԲՆՈՒԹՅՈՒՆԸ

1. Դասարանը նախապես բաժանել 5 Խմբի

2. Մատյանը լրացնել

3. Հաշվառում կատարել

4. Դասի նպատակը- կրկնել «Երկրագնդի բնությունը » թեման և նախապատրաստվել թեմատիկ գրավոր աշխատանքի:

5. Խմբերին հանձնարարված էր տանը որևէ մայրցամաքի և օվկիանոսի

Մասին տեղեկություններ հավաքել և ներկայացնել:

Մինչ աշակերտները կպատրաստվեն տնային հանձնարարությունը ներկայացնելուն, դիտենք տեսանյութը:

1. «ԱՇԽԱՐՀԻ ՍՏԵՂԾՈՒՄԸ» տեսանյութի դիտումով:

1. Երկրագնդի բնությունը կազմված է կենդանական և անկենդան բնությունից:

2. Մեր երկիր մոլորակը ընդամենը մի փոքրիկ մարմին է տիեզերքում , որտեղ

Կա հավերժական կյանք ,լինելիություն, շարժում : Այստեղ մեռյալ ոչինչ չկա , անօգտակար ոչինչ չկա , այն հմայում է ձգում դեպի իրեն , ոգևորում ,

և միայն մի պատճառով ՝ աշխարհն ու բնությունը բնական են , կատարյալ:

Բնությունը արարիչն է բոլոր արարածների , այդ թվում և՛ մեր՝ մարդկանց:

Մարդիկ կախման մեջ են բնությունից , վերջինս էլ կախման մեջ է մարդուց. Նա ստեղծել է մարդուն ՝ մարդը վերափոխում է նրան: Ամեն ինչ փոխվում է , բայց ոչինչ չի կորչում:

Մարդուն մնում է երկու բան՝ 1. Հասկանալ աշխարհը և

2. Սիրել այն

1. Այժմ Ներկայացնել աշխատանքները ,փաքցնելով համապատասխան մասում:

Խումբ 1 1. (Սլայդ 1,2)

Հնդկական օվկիանոս, մեծությամբ  և խորությամբ Երկրագնդի երրորդ օվկիանոսը, որը կազմում է երկրի ջրային մակերեսի 20 %-ը։ Ամենախորը կետը գտնվում է Զոնդյան փողրակում (7730 մ) Ամենաաղի օվկիանոսն է:

Ավստրալիա Այն աշխարհի վեցերորդ երկիրն է իր զբաղեցրած տարածքով։ 

Ամենափոքր ,ամենաչոր և ամենասակավաբնակ մայրցամաքն

է: Այն արտասովոր մայրցամաք է :Ավստրալիայում

պահպանվել են շատ բույսեր ու կենդանիներ , որոնց

նմանները վաղուց ոչնչացել են մյուս մայրցամաքներում:

Դրանց թվին են պատկանում էվկալիպտների բազմաթիվ

տեսակներ և ակացիաներ: Ավստրալիայում շատ են

պարկավոր կենդանիները՝ ագեվազը (կենգուրուն) ,պարկավոր

արջը (կոալան արջ չէ ,նա միակ արարածն է ,որ կարող է ուտել

էվկալիպտի թունավոր տերևները), թասմանյան դևը: Միայն

այստեղ են բնակվում

յուրօրինակ կաթնասուններ՝ եքիդնան և բադակտուցը:

ԽՈՒՄԲ 2 1. (Սլայդ 3,4)

Ատլանտյան օվկիանոս - Ատլանտյան օվկիանոս ( զբաղեցրած տարածքի

մեծությամբ և խորությամբ Երկիր մոլորակի երկրորդ

օվկիանոսն է Խաղաղ օվկիանոսից հետո:

Հայտնի է ծովատառեխներով:

Աֆրիկա - Աֆրիկան ամենաշոգ մայրցամաքն է : Այստեղ է գտնվում

աշխարհի ամենախոշոր անապատը՝ Սահարան : Այս

ցամաքում են գտնվում ցամաքային ամենախոշոր

կաթնասուններ՝ փիղը, գետաձին , ռնգեղջուրը , ընձուղտը,

գոմեշը , այծքաղը, շերտավոր զեբրը:

Խոտակեր կենդանիներին ուղեկցում են բազմաթիվ

գիշատիչներ՝ առյուծը , հեպարդը , ընձառյուծը, բորենին:

Բնակչության հիմնական մասը կազմում են բնիկները:

ԽՈՒՄԲ 3 1. (Սլայդ 5,6)

Սառուցյալ օվկիանոս - Հյուսիսային սառուցյալ օվկիանոս կամ

Սառուցյալ օվկիանոս, աշխարհի

ամենափոքր և ամենածանծաղ օվկիանոսն

է։ Այս օվկիանոսը իր չափերով գրեթե

համընկնում է Ռուսաստանի չափերի

հետ:

Այնտեղ է գտնվում ամենամեծ կղզին ՝

Գրելանդիան: Բևեռային դիրքի շնորհիվ

օվկիանոսի կենտրոնական մասի

սառցաշերտը ահպանվում է ողջ տարվա

ընթացքում, թեև գտնվում է շարժման մեջ։

Անտարկտիդա - Ամենացուրտ , ամենահեռավոր , ամենաուշ

հայտնաբերված մայրցամաքն է, որը մշտական

բնակչություն չունի: Անտարկտիդայի տարածքի

98%-ը ծածկված է սառցե շերտով

Անտարկդիդան միակ

մայրցամաքն է , որը չի պատկանում ոչ մի

երկրի: Մայրցամաքի «տերը» երկրագնդի

տարբեր վայրերից այստեղ ժամանած

գիտաշխատողներն են:

Անտարկտիդան և նրա

շուրջը գտնվող կղզիները և օվկիանոսային

հատվածները միասին կոչվում են Անտարկտիկա:

Անտարկտիկայում են ապրում ծովացուլը, ձյան

մրրկահավը, պինգվինը, սպիտակ արջը , սպիտակ բուն,

սպիտակ կետը:

ԽՈՒՄԲ 4 1. (Սլայդ 7,8)

Խաղաղ օվկիանոս - Խաղաղ օվկիանոս , ջրային խոշորագույն ավազան, որը Երկրագնդի ամենամեծ և ամենախորը օվկիանոսն է։Հնում հայտնի է եղել «Մեծ օվկիանոս» անվանումով։ Անունը տվել է Ֆերնանդ Մագելանը` Խաղաղ օվկիանոսը կտրած-անցած առաջին եվրոպացին: Սակայն իր նավարկության ժամանակ Մագելանի բախտը պարզապես բերել է, որովհետև այստեղ շատ հաճախ են սարսափելի փոթորիկները: Խաղաղ օվկիանոսը վիթխարի չափեր ունի: Այն ծածկում է երկրագնդի մակերևույթի մոտ 35%-ը և ջրային մակերևույթի մոտ 50 %-ը:

11 000 մետր խորության վրա գտնվում է Մարիանյան փողրակը, որը Խաղաղ Օվկիանոսի և երկրագնդի ամենախոր կետն է համարվում:Այդ պատճառով էլ նախկինում ենթադրում էին, որ նման խորություններում ոչ մի կյանք չկա: Բայց գիտնականներն այնտեղ կենդանի էակներ գտան:

ԵՎՐԱՍԻԱ - Երկրագնդի ամենամեծ մայրցամաքն է ,որը պայմանականորեն

Բաժանվում է երկու աշխարհամասի՝ Եվրոպա և Ասիա:

Եվրոպան ամենախիտ բնակեցված և բազմազգ

աշխարհամասն է:Եվրոպայում անապատ չկա, բայց կա

ձյունապատ գագաթներով լեռներ,սառցապատ տունդրա,

փարթամ արոտավայրեր: Եվրոպայի հյուսիսում կլիման

խստաշունչ է , իսկ հարավում՝ տաք:

Ասիան ամենաընդարձակ , ամենաբարձր աշխարհամաս է:

Ասիայում է գտնվում աշխարհի ամենաբարձր

կետը՝Ջոմոլունգմա լեռը (Էվերեստը 8848մ) և ամնեացածր

կետը ՝ Գհոր իջվածքը(-432մ)Ասիան աստղագիտության,

մետաղաձուլության հայրենիքն է: Այստեղ են հայտնագործվել

կողմնացույցը ,մետաքսը, վառոդը, ճենապակին և այլն:

Եվրասիայի մայրցամաքում են գտնվում Պանդան, Կոնդորը և

վագրը:

ԽՈՒՄԲ 5 1. (Սլայդ 9, 10,11)

Հարավային օվկիանոս -Վերջին տարիներին առանձնացնում են նաև

Հարավային օվկիանոս , որը ընդգրկում է

Խաղաղ , Ատլանտյան , Հնդկական

օվկիանոսների հարավային շրջանները:

Հյուսիսային Ամերիկա -Հյուսիսային Ամերիկայում է գտնվում երկրագնդի խոշորագույն կղզին ՝ սառցապատ Գրելանդին, աշխարահռչակ Նիագարա ջրվեջը:Արևմտյան ծովեզերքի երկայնքով բարձր պատնեշի նման ձգվում են Կորդիլիերներ լեռները , որտեղ հաճախակի են ուժեղ երկրաշարժերը , և շատ են գործող հրաբուխները:

Այս ցամաքում հաճախ են լինում փոթորիկներ և տոռնադոներ: Հյուսիսային Ամերիկան Եգիպտացորենի , կարտոֆիլի , քաղցր կարտոֆիլի (բատատի) , լոլիկի , արևածաղկի , ծխախոտի և այլ մշակաբույսերի հայրենիքն է , որտեղից հետագայում դրանք տարածվել են աշխարհով մեկ:Այստեղ են գտնվում սև բարիբալ արջը, կետսալ թռչունը,որը այս աշխարհամասի ամենագեղցիկ թռչունն է:

Այստեղ կետսալին համարում էին սուրբ թռչուն, իսկ նրան սպանողին մահապատիժ էր հասնում:

Այստեղ է բնակվում նաև ժանտաքիսը (ամենագարշահոտ ) կենդանին է: Վտանգի ժամանակ նա դեղնագույն , յուղային, զզվելի գարշահոտ հեղուկ է արտազատում:

Հարավային Ամերիկա Ամենախոնավ մայրցամաքն է:Բ նական պայմաններով նման է Աֆրիկային՝ խոնավ անտառներ , գունագեղ թռչուններ,կապիկներ : Այստեղ քիչ են անապատները:Մայրցամաքի հիմնական զարդն է Ամազոնիայի խոնավ անտառները: Հարավային Ամերիկայում է գտնվում երկրագնդի ամենաերկար ,ամենաջրառատ , ամենամեծ գետը ՝Ամազոնը: Այս ցամաքը շոկոլադի , կաուչուկի ծառի հայրենիքն է:Այստեղ է գտնվում ծույլ համրուկը ,որը ամենադանդաղաշարժ և ծույլ կենդանին է և սղոցակտուցը:

Աշակերտներ դուք օգտագործեցիք լեռ, օվկիանոս , մայրցամաք արտահայտությունները :Եկեք մի փոքր խոսենք դրանց մասին:

Խնդրում եմ ,ասա եք ՝ ի՞նչ է լեռը և ի՞նչ մասերից է կազմված:

Լեռները նման են բլուրների,բայց շատ ավելի բարձր են:

Ինչպես բլուրները ,այնպես էլ լեռները կազմված են երեք մասից ՝ գագաթ , լանջ ,ստորոտ :

Գրատախտակին գծեք ցույց տվեք

Էլ ինչ կավելացնեք

Բարձր լեռների գագաթները երբեմն գտնվում են ամպերից էլ վեր և հաճախ ծածկված են հավերժական ձյունով ու սառույցով:

Իսկ ով կասի ,թե ինչ է օվկիանոսը

Օվկիանոսները Երկրի մակերևույթի ՝ ջրով լցված հսկայական գոգերն են:

Դրանք են ՝ Խաղաղ , Ատլանտյան, Հնդկական , Հյուսիսային Սառուցյալ:

Ի՞նչ է մայրցամաքը

Օվկիանոսների ջրերով շրջապատված ընդարձակ ցամաքները կոչվում են մայրցամաքներ: Մայրցամաքները վեցն են: Դրանք են՝ Եվրասիա , Աֆրիկա , Հյուսիսային Ամերիկա, Հարավային Ամերիկա ,Անտարկտիդա , Ավստրալիա:

Շատ լավ :Այժմ խնձորի միջոցով փորձենք պատկերացնել այս ամենը:

Ենթադրենք այս խնձորը Երկիր մոլորակն է :

1. Խնձորը բաժանենք 4 մասի : 4- ից երեքը օվկիանոսներն են՝ դրանք մի կողմ դնենք:

Չնայած Երկրագնդի մոտ 75%-ը ջրային տարածքներն են , և թվում է , թե

Ջրի պակաս պիտի որ չլինի , պարզվում է , որ խմելու և կենցաղային նպատակների համար օգտագործվող քաղցրահամ ջրի պաշարները խիստ սահմանափակ են : Ջրի խնայողության անհրաժեշտություն կա գրեթե բոլոր երկրներում:

Այժմ խմբեով ներկայացրեք ջրի կարևոր հատկանիշները:

Ջուրը բնության մեջ ամենատարածված նյութն է :Ջրի քիմիական բանաձևն է Η₂Ο :
Ջուր կա նաև առաջին հայացքից անջուր թվացող անապատում:Ջուր կա նաև օդում, կենդանի օրգանիզմներում՝ բույսի , կենդանու , մարդու մեջ:

Ջուր օգտագործվում է նաև գործարաններում , այգիները ջրելու ժամանակ :

Այսպիսով ջուրը կյանքի աղբյուր է : Առանց ջրի Երկրի վրա կյանք չի կարող լինել:

Երկրագնդի ջրի 97% -ն աղի ջուր է, որը մարդիկ չեն կարող օգտագործել:

Երկրագնդի ջրի 2%-ը սառույցներն են:

Մարդիկ կարող են օգտագործել երկրագնդի ջրի միայն 1%-ը:

Մարդու մարմնի մոտ 75%-ը կազմված է ջրից:

Մարդը կարող է դիմանալ առանց սննդի մի քանի շաբաթ , իսկ առանց ջրի ՝ ընդամենը մի քանի օր:

Բնության մեջ ջուրը գտնվում է երեք ագրեգատային վիճակում՝ պինդ(սառույց, ձյուն, կարկուտ), հեղուկ(սովորական ջուր), գազային (գոլորշի):

Ջրի մեջ օդ կա:

Եկեք վերջին երկու պնդումները դիտելու համար տեղափողվենք լաբորատորիա և խնդրենք մեր փոքրիկ փորձագետներին ցուցադրել այն:

ՓՈՐՁ 1

Ինչպես ասացիք ջուրը գտնվում է երեք ագրեգատային վիճակում ՝ (ցուցադրելով) պինդ, հեուկ ,գազային: Ու շադրություն դարձրեք կրակի վրա դրված ջրին: Կնկատեք , որ գ

Լորշի է դուրս գալիս ,դա գազային վիճակն է : Եթե ուշադիր նայենք ջրին կնկատենք , որ պղպջակներ են դուրս գալիս ,իսկ դա նշանակում է ,որ ջրի մեջ օդ կա:

Երկրի վրա գտնվող ջուրն արևի և քամու օգնությամբ շարունակ «ճանապարհորդում է» : Այժմ պարզենք թե ինչպես է դա տեղի ունենում:

Նկար ՝ Ջրի շրջապտույտը 2. ( 1 Սլայդ ջրի շրջապտույտը)

Արևը տաքացնում է օվկիանոսների, ծովերի, գետերի, լճերի և ցամաքի մակերևույթը: Այդտեղից ջուրը գոլորշիանում է և բարձրանում վեր,մեծ բարձրությունների վրա այն վերածվում է մանր կաթիլների կամ սառցաբյուրեղների, որոնցից առաջանում են ամպերը: Ամպերից ջուրը անձրևի կամ ձյան տեսքով թափվում է ցած:Ցամաքի վրա այդ ջրի մի մասը հոսում է դեպի գետերն ու լճերը , մյուս մասը ներծծվում է հողի մեջ: Ներծծված ջուրը մասամբ նորից դուրս է գալիս երկրի մակերես ՝ աղբյուրների տեսքով, որոնցից էլ առաջանում են առվակները, գետերը,լճերն ու օվկիանոսները: ԵՎ այդպես ջուրը շրջապտույտ է կատարում:

Այսպիսով երեխաներ հասկացանք ,որ մարդու կենցաղի համար օգտագործվող ջուրը կազմում է երկրագնդի ամբողջ ջրային զանգվածի 1 %-ը, և թե ինչ դժվար ճանապարհ է անցնում ջուրը : Այդ պատճառով էլ պետք է խնայողաբար օգտագործել ջուրը:

Եկեք հակիրճ ներկայացնենք ,թե ջուրը ինչպե՞ս է հասնում մեր բնակարանները:

Դրա համար նորից պետք է դիմենք մեր փորձագետներին:

Ներկայացրեք խնդրեմ

Հակիրճ- Ջրի ճանապարհը – 2. ( 2 Սլայդ -ջրի ճանապարհը)

Ջուրը մինչև մեր ծորակները հասնելը անցնում է բարդ ճանապարհ:

Պոմպերի միջոցով գետերից ջուրը բարձրանում է պոմպակայան, այնտեղից ուղեվորվում դեպի մաքրման կայան, Մաքրման պրոցեսից հետո ջուրը ուղեվորվում է դեպի ջրամբար , վարակազերծումից հետո ,որը կատարվում է քլորի միջոցով , ջուրը ուղեվորվում է մեր բնակավայրեր: Բնակավայրերում ջուրը օգտագործելուց հետո կոյուղիների միջոցով հասնում է կոյուղաջրերի մաքրման կայան այնուհետև նորից լցվում գետերը:

2. ( 3Սլայդ -խնայել ջուրը)

Այսպիսով ջրի ամեն կաթիլ նշանակություն ունի,

Այդ պատճառով խնայողաբար օգտագործեք ջուրը:

Անտեղին ջուրը բաց մի թողեք:

1. Կիսենք մնացած ¼ -ը , և մի կեսը մի կողմ դնենք. դա բնակության համար ոչ պիտանի ցամաքն է, այն անհյուրնկալ է՝ բևեռային գոտիներ , անապատ, ճահիճներ , ժայռոտ կամ բարձրադիր վայրեր:

2. Մնացած 1/8 –ն այն տարածքն է, ուր մարդիկ ապրում են : Բայց այն ամբողջությամբ չի մշակվում անհրաժեշտ սննդամթերք արտադրելու նպատակով:

3. 1/8 –ը ևս 4 հավասար մասի բաժանենք և դրանցից 3 ը մի կողմ դնենք :Այս տարածքները չափազնց քարքարոտ են կամ խոնավ,ցուրտ, զառիվեր՝ այսինքն ՝ բերրի չեն , չեն կարող բերք տալ:Սրանք նաև քաղաքներն են , դպրոցները, գործարանները, հանգստի գոտիները , մի խոսքով ՝ մարդիկ ապրում են բայց չեն աճեցնում:

4. Կեղևենք մնացած 1/32-րդ մասը . սա է Երկրի հենց այն հողաշերտը , որը կերակրում է աշխարհի մարդկանց: Բերք տվող այս շերտի հաստությունն

Ընդամենը 1.5 մետր է: Ուրեմն այս հսկայական Երկրագնդից այս փոքրիկ մասն է սնում մարդկանց : Ուրեմն , որքան կարևոր է , որ հողի յուրաքանչյուր պատառիկը մտածված և խնայողաբար տնօրինվի:

Երեխաներ եկեք ներկայացնենք հողային շերտը

Ինչի՞ց է առաջանում հողը:

Երկրի ցամաքային տարածքները ծածկված են փխրուն շերտով ,որն անվանում են հող:

Հողը Երկրի վրա գոյանում է շատ դանդաղ , հազարավոր ու միլիոնավոր տարիների ընթացքում

Հողը առաջանում է քայքայված ապարների և հումուսի միախառնումից :

Ինչպե՞ս է քայքայվում ապարները

Ցամաքը կազմող ապարները Արեգակի ճառագայթների , քամու , անձրևի , ձյան ազդեցությունից տաքանալով ու սառչելով , քայքայվում են : Ապարների խոշոր կտորները վերածվում են մանր կտորների ,իսակ մանրերը՝ կավի և ավազի:

Իսկ ի՞նչ է հումուսը

Հումուսն առաջանում է մահացած բույսերի ու կենդանիների մնացորդներիվ:

Հաղում կան մանրեներ ,որոնց միջոցով էլ քայքայվում են բույսերի ու կենդանիների մնացորդները:

Ինչով է պայմանավորված հողի գույնը

Հողի գույնը կախված է հողի բաղադրությունից: Որքան հողում հումուսը շատ է , այնքան դրա գույնը մուգ է:

Հողի էլ ի՞նչ հատկություններ գիտեք:

Հողում ապրում են խլուրդներ , միջատներ, մկներ:

Հողի ամենակարևոր հատկությունն այն է , որ այնտեղ աճում են բույսեր:

Հողի մեջ միշտ ջուր և օդ կա:Բույսերի աճի համար դա շատ կարևոր է:

Երեխաներ ասացիք ,որ հողի մեջ ջուր և օդ կա: Եկեք տեղափոխվենք լաբորատորիա և կրկին խնդրենք մեր փոքրիկ փորձագետներին ձորձով ապացուցել դրանց գոյությունը:

Փորձ 1

Ջրով լցված բաժակի մեջ գցենք չոր հողի մի կտոր: Նկատում ենք , որ պղպջակներ են դուրս գալիս , դա նշանակում է ,որ հողի մեջ օդ կա:

Փորձ 2

Հողով լցված ամանը դնենք կրակին : Ամանի վերևում պահենք ապակու կտոր : Ահա ապակու վրա գոլորշի հայտնվեց: Դա նշանակում է ,որ հողի մեջ ջուր կա:

Փորձ 3

Շարունակենք կրակի վրա պահել հողով լցված ամանը:

Զգու՞մ եք տհաճ հոտով ծուխ է դուրս գալիս :Դա հողում եղած բույսերի և կենդանիների մնացորդների այրման հետևանքով է:

Բնությունը կազմված է կենդանի և անկենդան բնությունից:

Անկենդան բնությունն է ՝Արևը, հողը, ջուրը և օդը:

Իսկ ի՞նչ է իրենից ներկայացնում օդը:

Երկրագունդը բոլոր կողմերից շրջապատված է օդի հաստ շերտով :

Օդը կարծես Երկրի հագուստը լինի:Օդ կա հողի և ջրի մեջ:

Օդը անգույն ,թափանցիկ է, սակայն կշիռ ունի:

Օդը հիմնականում կազմված է ազոտից ,թթվածնից և քիչ քանակով՝ ածխաթթու գազից: Օդի մեջ կա նաև ջրի գոլորշի , մրի և փոշու մասնիկներ:

Օդը մարդկանց , կենդանիներին , բույսերին անհրաժեշտ է շնչառության համար: Առանց օդի մարդը կարող է ապրել մի քանի րոպե:

Այսպիսով կարո՞ղ ենք ասել ,որ օդով է պայմանավորված կյանքի գոյությունը Երկրագնդի վրա:Հետևաբար օդը պետք է մաքուր պահել:

Եկեք տեսնենք մեր փորձագետները ի՞նչ հետաքրքիր փորձ ցույց կտան օդին վերաբերվող:

Փորձ 4

Մենք ցույց կտանք , որ առանց օդի կրակ չի կարող լինել:

Հնարավո՞ր է կենդանական և անկենդան բնությունը գոյություն ունենան իրարից անկախ:

Բնության բաղադրիչների միջև ամենուր գոյություն ունեն փոխադարձ սերտ կապեր:

Միմյանց հետ կապված են անկենդան և կենդանի բնությունը:

Մարդը լինելով բնության մի մասնիկը նույնպես հազարավոր թելերով կապված է իր շրջապատի բնության ՝ հողի, արևի, օդի, կենդանի օրգանիզմների հետ:

9 աշակերտների հրավիրել-հաշվել 1-3

1-րը կենդանիներն են

2-ը բույսերը

3-մարդը

Յուրաքանչյուրի պարանոցին կախել համապատասխան նկարներ

Հրահանգել

1. Ոչնչանան կենդանիները

2. Ոչնչանան մարդիկ

3. Ոչնչանան բույսերը

Ի՞նչ նկատեցիք

Նկատեցինք ,որ մեկի ոչնչացման դեպքում , կվոչնչանան նաև մնացածը:

Այսպիսի բազմաթիվ օրինակներ կարող ենք բերել:

Այժմ թերթիկների վրա գրել այն պարագաների անվանումները , առանց որոնց ապրել հնարավոր չէ:Եվ փաքցրեք աղյուսակի համապատասխան սյունակում:

Օրինակ ՝ հաց,ջուր, տուն, վերնաշապիկ ,կաթ, վերարկու , պանիր, ….

Լրացված աղյուսակը ստուգելուց հետո աշակերտներին բաժանել թղթի վրա նախապես տպած բաղադրամասեր և հանձնարարել ճիշտ հերթականությամբ դասավորել ,սոսնձել որպեսզի ճիշտ շղթա ստացվի:կախել խգրատախտակին:

Մինչ աշակերտները կկատարեն հանձնարարությունը ,

ցուցադրել տեսանյութ 2

Մարդը վերափոխում է շրջակա միջավայրը: Բայց դա պետք է կատարի այնպես ,որ չվնասի շրջակա աշխարհին:

Մարդը բարեկեցիկ կյանք ունենալու համար կառուցում է տներ, դպրոցներ ,ժամանցի վայրեր, գործարաններ ,ճանապարհներ և այլն,որոնց արդյունքում ոչնչանում են բուսականությունը, աղտոտվում է օդը :

Աղետից խուսափելու համար գործարաններում պետք է օգտագոծել օդամաքրիչ, փոշեկլանիչ սարքեր:

Երեխաները կենդանիների շորեր հագած խառը դասավորվում են շրջանների մեջ:

(Առաջին շրջանը) այս տարածքը ազատեք կենդանիներ ,պետք է բնակավայրեր կառուցենք:

(Երկրորդ շրջանը) այս տարածքը նույնպես ազատեք կենդանիներ ,պետք է ճանապարհներ և գործարաններ կառուցենք:

Կենդանիների մի մասը չեն տեղավորվում երրորդ շրջանի մեջ:

Ի՞նչ եք կարծում , ինչ կարող է պատահել դուրս մնացած կենդանիների հետ:

Ի՞նչ կարելի է անել, որ մարդկանց գործողությունը սպառնալիս չլինի կենդանիներին:

Պետք է օդը մաքուր պահել, շատ ծառեր տնկել ,չվերացնել խոտածածկ տարածքները , չվնասել անտառները :

Երգ -Ձոն Բնության

Տեղափոխվենք հանելուկների բաժին - հաղթողը կստանա մրցանակ

Հ1- Ծածանվում է ալիք – ալիք,

Ծոցում՝ հազար ձուկ ու ձկնիկ : Օվկիանոս, ծով

Հ2- Ի՞նչը եթե չքանար,

Չեր լինի կյանք ու աշխարհ:

Անունն է մեզ ծանոթ բառ ,

Ունի միայն երկու տառ: Օդ

Հ3- Սարում , ձորում , կածանում

Ծաղկի սերմ է նա ցանում,

Թեև մայր չէ սիրասուն,

Բայց միշտ օրոր է ասում: Քամի

Հ4- Ես մի մարմին եմ թեև,

ՈՒնեմ երեք տարբեր ձև: Ջուր

Բնությանը կարող է անակնկալ մատուցոլ նաև բնական աղետները ,որոնց դեմ մենք անզոր ենք

Մայքլ Ջեքսոնի տեսանյութը

ԵՍ ԵՎ ՇՐՋԱԿԱ

(Բաց դաս -4րդ դասարան)