Эффективдуу сабак-ийгиликке оболго

Кош келиниздер!

Гүлдөр кайсы сандарды туюнтат?

Жемиштер кайсы сандарды туюнтат?

математика

6 класс

Координаталык тегиздик

y

1

х

1

0

Улуу математик Альфред Прингсхайм

айткан:

«Математикада дайыма

сүрөтчү, архитектор, жадагалса

акын да жашайт»

Мына бүгүн биз да сабакта сүрөт

тартабыз жана курабыз!

Координаталык

тегиздик

7

Y

6

II чейрек

(-;+)

5

I чейрек

(+;+)

4

Оу - ордината огу

3

2

1

0

-3

-2

1

7

2

9

3

8

5

-8

-7

4

6

-6

-5

-4

-1

Х

-1

-2

Ох – абсцисса огу

-3

Координата башталышы

-4

-5

-6

III чейрек

IV чейрек

(-;-)

(+;-)

-7

• Перпендикулярдуу кесилишкен,координата башталышы, багыты жана бирдик кесиндилери бар эки түз сызыкты координата системасы дейбиз.

• Координата системасы берилген тегиздикти координаталык тегиздик деп атайбыз .

• Ох огун – абсцисса деп ,

Оу огун – ордината деп атайбыз.

4

Тарыхтан

1637-ж. француз математиги Рене Декарт «Геометрия» аттуу китебинде биринчи болуп координатаны колдонууну айткан, ошондуктан көбүнчө «Декарттык координаталар системасы» деп айтышат.

«Координата», «абсцисса» , «ордината» сөздөрүн 17 кылымдын аягында Готфрид Вильгельм Лейбниц биринчилерден болуп колдоно баштаган.

Кинотеатрдан ордубузду табуу үчүн биринчи катарды таап, андан соң орундукка барабыз

Кинозалдан ордубузду табуу үчүн биринчи катарды таап, андан сон орундукка барабыз.

Шахматта ар бир клетка эки координата менен белгиленет- тамгалар жана сандар

Географиялык координаттар

кеңдик – параллелдер, узундук -меридианы

Чекиттердин координаталарын атагыла:

y

A (2; 4);

E

A

B (4; 2);

4

3

B

C (3; 0);

2

1

D (3; -3);

C

F

x

3

0 1

4

2

-4

-1

-2

-5

-3

E (-5; 4);

-1

-2

F (-3; 0);

G

D

-3

-4

G (-4; -2);

H

H (-2; -4).

12

• Чекит дайыма эки координатты алып жүрөт (х,у), мисалы А(2;4).

• «А чекитинин абсциссасы 2, ординатасы 4 » деп окулат.

12

?

?

?

Үч бурчтуктун чокуларынын координаталарын атагыла:

у

5

4

3

2

1

х

-8 -7 -6 -5 -4 -3 -2 -1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

-1

-2

-3

-4

?

?

?

?

Тик бурчтуктун координата октору менен кесилишкен чекиттерин атагыла:

у

5

4

3

2

1

х

-8 -7 -6 -5 -4 -3 -2 -1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

-1

-2

-3

-4

Айлананын координата октору менен кесилишкен чекиттерин атагыла:

у

5

4

3

2

1

х

-8 -7 -6 -5 -4 -3 -2 -1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

-1

-2

-3

-4

y

8

6

4

2

(5;2)

(8;8)

(11;1)

(-1;0)

(2;-3)

(-1;8)

(0;1)

(8;-4)

(-3;-1)

x

-10 -8 -6 -4 -2 0 2 4 6 8 10

I чейректе жатуучу чекиттердин координатасын атагыла:

-2

-4

-6

-8

(1;1)

(3;4)

(2;8)

(-2;-4)

17

17

№ 609 Дептерге координата системасын түзгүлө. А(1;3)жана В(6;4) чекиттерин белгилеп, АВ түз сызыгын түзгүлө. а) АВ түз сызыгынын Ох жана Оу октору менен кесилишкен чекиттерин таап жазгыла; б) АВ түз сызыгынан абсциссасы 2ге барабар болгон чекитти таап координаталары менен жазгыла .

Вариант 1

(-1;5), (1;5), (1;3), (2;3), (4;10), (7;10), (10;3), (10;0), (4;-3), (7;-3), (4;-9), (-7;-3), (-4;-3), (-10;0),

(-10;7), (-7;10), (-4;10), (-2;3), (-1;3), (-1;5);

соединить (-1;5) и (-2;9); (1;5) и (2;9).

Вариант2

(- 9; 5), (- 7; 5), (- 6; 6), (- 5; 6), (- 4; 7), (- 4; 6), (- 1; 3), (8; 3), (10; 1), (10; - 4), (9; - 5), (9; - 1), (7; - 7), (5; - 7), (6; - 6), (6; - 4), (5; - 2), (5; - 1), (3; - 2), (0; - 1), (- 3; - 2), (- 3; - 7), (- 5; - 7), (- 4; - 6), (- 4; - 1), (- 6; 3), (- 9; 4), (- 9; 5).

Глаз: (- 6; 5)

К

Өтүлгөн теманы бышыктоо

«Балаты»

(1;2),(4;5),(2;5),(4;7),(3;7),(5;9),(7;7),(6;7),

(8;5),(6;5),(9;2),(6;2),(6,1),(4;1),(4;2)

«Жылдыз»

(0;6),(2;2),(5;2),(2;0),(4;-4),(0;-2),(-4;-4),

(-2;0),(-5;2),(-2;2)

«Балык»

(-6;0),(-3;2),(2;4),(0;2),(4;1),(6;0),(9;3),(8;0),(9;-3),(6;0),(4;-1),(0;-2),(1;-3),(-3;-2).

Көзү: (-4;0)

Үйгө тапшырма №616, 167-бет :

Дептериңерге координаталар системасын сызып, ага М(-3;0), К(0;3) чекиттерин белгилегиле. МК түз сызыгын сызгыла.

Чийме боюнча ал түз сызыкта абсциссалары :

-2ге; -0,5ке; 1ге барабар болгон чекиттердин ар биринин ординатасын тапкыла.

Көңүл

бурганыңыздарга

чоң рахмат!