СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ

Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно

Скидки до 50 % на комплекты
только до

Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой

Организационный момент

Проверка знаний

Объяснение материала

Закрепление изученного

Итоги урока

Чынгыз Айтаматов балдардын козу менен.

Нажмите, чтобы узнать подробности

Мектепке даярдоо тайпасында залкар жазуучу  Чынгыз Айтматовдун 90-жылдыгына карата өткөрүлглөн тарбиялык сааттын планы.

 

Тарбиялык сааттын темасы:

               Чыңгыз Айтматовго 90 жыл.

 

Тарбиялык сааттын максаты:

  Кыргыз элинин залкар жазуучусу Чыңгыз Айтматов жөнүндө балдарга маалымат берүү,анын чыгармаларын,учкул сөздөрүн балдар менен биргеликте маанисин чечмелеп,”Ак кеме” повестин сахналаштырып аткаруу.Ролдоштуруп аткаруу менен балдардын аң-сезимин,ой жүгүртүүсүн,ыйманын жогорулатуу;образ менен ролдоштуруп ойноого үйрөтүү;чыгармачылыктарын өнүктүрүү;сөз байлыгын,сүйлөө речин өстүрүү;улуулардын эмгегин баалоого, мекенчилдикке жаратылышты коргоого тарбиялоо.                                                                    

Сабактагы негизги аракеттер:

1.Тааныштыруу.

         2.Жазуучуга арналган ыр саптарын айтуу.   

         3.”Ак кеме”повестинен үзүндү.(ролдоштуруп аткаруу).

Сабактын жабдылышы:

дүрбү,портфель,таштар,жоолук,буклет,ак кеменин суроту

Сабактынжүрүшү:

 

Талантындын ташкынына тан берем.

Талыкпастан эмгектенип тер токкон.

Тениримдин буйруп берген таланты.

Тээ алыскы ааламды да терметкен.

 

--Балдар Чынгыз Айтматов дегенди билесинерби?Уккансынарбы?

--Ооба балдар Бул ырда Кызгыз элинин улуу жазуучусу,коомдук ишмер Чынгыз Айтматов жөнүндө.

Балдар биз баарыбыз жети областы билебиз.Анын ичиндн Талас деген оласть бар.Ошол Талас областынын Шекер деген айылында Ч.Айтматов торолгон.Ал азыр тирүү болгондо 90 жашка чыкмак.

Мына ошондуктан ушул жылда Кыргызстанда Ч.Айтматовдун 90 жылдыгын белгилеп жатышат.Аны Кыргызстан эле эмес бардык чет мамлекттеги элдер таанышат.Себеби анын коптогон чыгармалар чет тилдерине которулуп,көркөм фильмдер,театрларда спектаклдер койулуп журө.Аны бардык улуттагы элдер баалашат.

Анын “Жамила”,”Бетме-бет”,”Ак кеме”,”Саманчынын жолу”,”Акбарнын көз жашы”,”Биринчи мугалим””Эрте жазда келген турналар”ж.б деген чыгармалары бар.Булар бардыгы

кино болуп тартылган.

--Балдар ушундай аталыштагы кинолорду көргөнсүңөрбү?

--“Биринчи мугалим” эмне жөнүндө?

--“Акбарнын көз жашы” киносучу?

--“Ак кемечи”киносу? (Балдардын оюн угуп,толуктаймын).

--азаматсынар балдар силер Чынгыз атабыз жөнүндө кандай ырларды билесинер?

 

Асия:--Өтүп жатат сизди эскерүү күнүбүз.

             Чексиз эле өзүңүзгө сүйүүбүз.

             Кыйкырсак да бүт ааламга жар салып.

             Аттиң арман жетпейт сизге үнүбуз.

 

Адина:--Ушул жылы 90 жашка толмоксуз.

                 Жакындардын сый төрүндө болмоксуз.

                Аткарам деп көздөп койгон иштерди.

                Бир нечесин бүтүрүп да коймоксуз.

 

Ряна—Эмгек менен көтөрүлгөн баркыңыз.

             Дүңгүрөгөн жазуучулук даңкыңыз.

             Окуганда сиз жараткан китепти.

              Жүрөк эргип,жазылчу эле жарпыбыз.

 

Нурель—Туу чокуну багындырып алдыныз.

                 Кыргыз туусун желбиретип салдыңыз.

                 Кыргыз үчүн абийир,атак жаратып,

                 Кылымдарга өчпөс болуп калдыңыз.

 

Ак мээрим:--Ар кимдин ою бурулган,

                       Алгыр куш учкан туурдан.

                       Атагы болдуң кыргыздын,

                       Ай ааламга угулган.

 

Нурахим:                  

                 Кыргызды тааныткан ааламга,

                  Чыңгыз атадай эр барбы.

                 Чыгармасына ашык болуп,

                  Окубаган эл барбы.

                                                          Нуртилек:                     

                                                              Акындан ашкан акын бул,

                                                              Алмаз учкан закым бул.

                                                            Мин жыл турса дат баспас,

                                                             Укмушта жок алтын бул.

 

--Азаматсынар балдар Чынгыз атабыз жөнүндө

Эң жакшы ырларды билет экенсинер.Балдар Чынгыз ататбыз чыгармалар менен эле чектелип калбастан адамдарга тарбия берүүчу учкул создордү,накыл сөздөрдү  да айтып кеткен.Ошолорго токтолобуз.

 

Улукбек:--  Өмүрдүн чыныгы баркы ишенимде,                                    

                         бактысы да ишенимде.

 

Адылбек:--Тил-улуттун кубанса кубанычы,кайгырса  с          

                   кайгысы, жана акыл ээси.Тилсиз улут болбойт.

 

Ж.Нуркыз:---------Дос кыйынчылыкта билинет дешет, менимче 

                                     бактылуу кезинде да билинет.

 

Милана:--:Сени тааныгандар жашап турганда сен тирүүсүн

 

Абд.Асема:--Адам үчүн эң кыйыны,күнсайын адам болуу.

 

Абд.Арууке:--Биз дүйнөнү өзгөрттүк,дүйнө бизди өзгөрттү.

 

Т.Асема:--Өткөндү эстеп,келечекти күтө билгенибиз

                                   үчүн биз барбыз.

Ооба балдар кун сайын адам болуу кыйын экен ал үчүн силер да ынтымактуу болуп сабакка көңул бөлүп көптөгөн нерселерди билишинер керек.

 

 

Тарбиячы:--Чынгыз Айтматовго арналган ыр саптарын айтуу:

        

                         Өңгөгө катардагы кыргыз кетти,

                          Кыргыздын чыгаан уулу Чынгыз кетти.

                          Ааламга кыргыз деп нур чачкан,

                       Асмандан орду толгус жылдыз кетти.

 

Кыргыздын мандайынан жарык кетти,

Жазылбай дагы далай тарых кетти.

Жазганга үлгүрө албай жанган жылдыз,

Көп нерсе жарык көрбөй карып кетти.

 

Суктанып талантынын таңгагына,

Капамын шум ажалдын алганына.

Көзүнүн тирүүсүндө кол кармашып,

Өкүнөм бир көрүшпөй калганыма.

 

--Балдар “Ак кеме” повестинен үзүнду айтып беребиз.

 

“Ак кеме” чыгармасы Силер менен тең Нургазы деген бала жөнүндө.Аны апасы таштап кеткен,атасын билбейт кыялында Ак кеме менен атасын келет деп кутөт.Ар дайым көл жээгине барып дүрбү менен ак кеменин келишин күтөт.Ал таятасы Момун чалдын колунда жүрөт.Тайенеси да бар.Ал өгөй.Аябай митаам.Качан болсо Нургазыны урушкан.Момун чал Нургазыга  мектепке барасын деп портфель (сумка) сатып берген.Аны ар дайым жанында көтөрүп жүрөт.Жана дагы Балтек деген итин ээрчитип алат.Момун чал берген дүрбүсү дайым жанында.Нургазы дөбөгө чыгып,дүрбү менен айыл элин эмне менен алектенип жатканын көргөнду жактырат.Бугун да ал дүрбү мене көрүп жатат.Бир убакта караса торпогу таенесинин жайып койгон көйнөгун аймалап жатыптар.Тайенеси уйдөн чыгып кыйкырып калды.

 

Нургазы:--Ой-иий балтанын чоңдугун кара,аябай чоң көрүнөт экен.Ой иттин баласы десе торпок таенемдин койногун жеп бутмөй болду.Балтек ал,ал дейм.

 

Кемпир (Асия):--Өлүгүндү көрөйүн жубарымбек,колума бир түшөөрсүң!,Сени элеби,сага элеби,калкалап алаар көкшү таятаң экөөңдү тең карап тур! Азыркыда азгырган турнабайды жогот деп канча айттым эле.Дагы ошо балакетин кармап,дөбөгө чыгып кетиптир да!Тетигинде көзү тешилип,көлдү тиктеп жаткандыр да жашабай жайрагыр!Кемең менен жерге кир,ошо кемең өрттөнүп кетсе кана чөгүп кетсе кана!.

 

Нургазы—Эми уйгө кантип барабыз?-(деди капаланып китеп кабына).

Ушунун баары мен менен тиги акмак торпоктун айынан.анан дагы сенде да бар дүрбү.Качан болсо Ак кемени кара деп азгырып турасың,сен да күнөлүүсүң.

 

Ак кеме келе жатат!Атам келе жатат Ураа атам келе жатат.

 

--Азаматсынар балдар Кыргыз эл жазуучусу Чынгыз Айтматов жөнүндө маалымат алдынар.

 

Жыйынтыктоо:

                        

Ушул жылы токсон жашка толмоксуз,                                        Жакындардынсый төрүндө болмоксуз

Аткарам деп көздөп койгон иштерди,

Бир нечесин бүтүрүп да коймоксуз.

 

Аягы.

Мектепке даярдоо тайпасында залкар жазуучу  Чынгыз Айтматовдун 90-жылдыгына карата өткөрүлглөн тарбиялык сааттын планы.

 

Тарбиялык сааттын темасы:

               Чыңгыз Айтматовго 90 жыл.

 

Тарбиялык сааттын максаты:

  Кыргыз элинин залкар жазуучусу Чыңгыз Айтматов жөнүндө балдарга маалымат берүү,анын чыгармаларын,учкул сөздөрүн балдар менен биргеликте маанисин чечмелеп,”Ак кеме” повестин сахналаштырып аткаруу.Ролдоштуруп аткаруу менен балдардын аң-сезимин,ой жүгүртүүсүн,ыйманын жогорулатуу;образ менен ролдоштуруп ойноого үйрөтүү;чыгармачылыктарын өнүктүрүү;сөз байлыгын,сүйлөө речин өстүрүү;улуулардын эмгегин баалоого, мекенчилдикке жаратылышты коргоого тарбиялоо.                                                                    

Сабактагы негизги аракеттер:

1.Тааныштыруу.

         2.Жазуучуга арналган ыр саптарын айтуу.   

         3.”Ак кеме”повестинен үзүндү.(ролдоштуруп аткаруу).

Сабактын жабдылышы:

дүрбү,портфель,таштар,жоолук,буклет,ак кеменин суроту

Сабактынжүрүшү:

 

Талантындын ташкынына тан берем.

Талыкпастан эмгектенип тер токкон.

Тениримдин буйруп берген таланты.

Тээ алыскы ааламды да терметкен.

 

--Балдар Чынгыз Айтматов дегенди билесинерби?Уккансынарбы?

--Ооба балдар Бул ырда Кызгыз элинин улуу жазуучусу,коомдук ишмер Чынгыз Айтматов жөнүндө.

Балдар биз баарыбыз жети областы билебиз.Анын ичиндн Талас деген оласть бар.Ошол Талас областынын Шекер деген айылында Ч.Айтматов торолгон.Ал азыр тирүү болгондо 90 жашка чыкмак.

Мына ошондуктан ушул жылда Кыргызстанда Ч.Айтматовдун 90 жылдыгын белгилеп жатышат.Аны Кыргызстан эле эмес бардык чет мамлекттеги элдер таанышат.Себеби анын коптогон чыгармалар чет тилдерине которулуп,көркөм фильмдер,театрларда спектаклдер койулуп журө.Аны бардык улуттагы элдер баалашат.

Анын “Жамила”,”Бетме-бет”,”Ак кеме”,”Саманчынын жолу”,”Акбарнын көз жашы”,”Биринчи мугалим””Эрте жазда келген турналар”ж.б деген чыгармалары бар.Булар бардыгы

кино болуп тартылган.

--Балдар ушундай аталыштагы кинолорду көргөнсүңөрбү?

--“Биринчи мугалим” эмне жөнүндө?

--“Акбарнын көз жашы” киносучу?

--“Ак кемечи”киносу? (Балдардын оюн угуп,толуктаймын).

--азаматсынар балдар силер Чынгыз атабыз жөнүндө кандай ырларды билесинер?

 

Асия:--Өтүп жатат сизди эскерүү күнүбүз.

             Чексиз эле өзүңүзгө сүйүүбүз.

             Кыйкырсак да бүт ааламга жар салып.

             Аттиң арман жетпейт сизге үнүбуз.

 

Адина:--Ушул жылы 90 жашка толмоксуз.

                 Жакындардын сый төрүндө болмоксуз.

                Аткарам деп көздөп койгон иштерди.

                Бир нечесин бүтүрүп да коймоксуз.

 

Ряна—Эмгек менен көтөрүлгөн баркыңыз.

             Дүңгүрөгөн жазуучулук даңкыңыз.

             Окуганда сиз жараткан китепти.

              Жүрөк эргип,жазылчу эле жарпыбыз.

 

Нурель—Туу чокуну багындырып алдыныз.

                 Кыргыз туусун желбиретип салдыңыз.

                 Кыргыз үчүн абийир,атак жаратып,

                 Кылымдарга өчпөс болуп калдыңыз.

 

Ак мээрим:--Ар кимдин ою бурулган,

                       Алгыр куш учкан туурдан.

                       Атагы болдуң кыргыздын,

                       Ай ааламга угулган.

 

Нурахим:                  

                 Кыргызды тааныткан ааламга,

                  Чыңгыз атадай эр барбы.

                 Чыгармасына ашык болуп,

                  Окубаган эл барбы.

                                                          Нуртилек:                     

                                                              Акындан ашкан акын бул,

                                                              Алмаз учкан закым бул.

                                                            Мин жыл турса дат баспас,

                                                             Укмушта жок алтын бул.

 

--Азаматсынар балдар Чынгыз атабыз жөнүндө

Эң жакшы ырларды билет экенсинер.Балдар Чынгыз ататбыз чыгармалар менен эле чектелип калбастан адамдарга тарбия берүүчу учкул создордү,накыл сөздөрдү  да айтып кеткен.Ошолорго токтолобуз.

 

Улукбек:--  Өмүрдүн чыныгы баркы ишенимде,                                    

                         бактысы да ишенимде.

 

Адылбек:--Тил-улуттун кубанса кубанычы,кайгырса  с          

                   кайгысы, жана акыл ээси.Тилсиз улут болбойт.

 

Ж.Нуркыз:---------Дос кыйынчылыкта билинет дешет, менимче 

                                     бактылуу кезинде да билинет.

 

Милана:--:Сени тааныгандар жашап турганда сен тирүүсүн

 

Абд.Асема:--Адам үчүн эң кыйыны,күнсайын адам болуу.

 

Абд.Арууке:--Биз дүйнөнү өзгөрттүк,дүйнө бизди өзгөрттү.

 

Т.Асема:--Өткөндү эстеп,келечекти күтө билгенибиз

                                   үчүн биз барбыз.

Ооба балдар кун сайын адам болуу кыйын экен ал үчүн силер да ынтымактуу болуп сабакка көңул бөлүп көптөгөн нерселерди билишинер керек.

 

 

Тарбиячы:--Чынгыз Айтматовго арналган ыр саптарын айтуу:

        

                         Өңгөгө катардагы кыргыз кетти,

                          Кыргыздын чыгаан уулу Чынгыз кетти.

                          Ааламга кыргыз деп нур чачкан,

                       Асмандан орду толгус жылдыз кетти.

 

Кыргыздын мандайынан жарык кетти,

Жазылбай дагы далай тарых кетти.

Жазганга үлгүрө албай жанган жылдыз,

Көп нерсе жарык көрбөй карып кетти.

 

Суктанып талантынын таңгагына,

Капамын шум ажалдын алганына.

Көзүнүн тирүүсүндө кол кармашып,

Өкүнөм бир көрүшпөй калганыма.

 

--Балдар “Ак кеме” повестинен үзүнду айтып беребиз.

 

“Ак кеме” чыгармасы Силер менен тең Нургазы деген бала жөнүндө.Аны апасы таштап кеткен,атасын билбейт кыялында Ак кеме менен атасын келет деп кутөт.Ар дайым көл жээгине барып дүрбү менен ак кеменин келишин күтөт.Ал таятасы Момун чалдын колунда жүрөт.Тайенеси да бар.Ал өгөй.Аябай митаам.Качан болсо Нургазыны урушкан.Момун чал Нургазыга  мектепке барасын деп портфель (сумка) сатып берген.Аны ар дайым жанында көтөрүп жүрөт.Жана дагы Балтек деген итин ээрчитип алат.Момун чал берген дүрбүсү дайым жанында.Нургазы дөбөгө чыгып,дүрбү менен айыл элин эмне менен алектенип жатканын көргөнду жактырат.Бугун да ал дүрбү мене көрүп жатат.Бир убакта караса торпогу таенесинин жайып койгон көйнөгун аймалап жатыптар.Тайенеси уйдөн чыгып кыйкырып калды.

 

Нургазы:--Ой-иий балтанын чоңдугун кара,аябай чоң көрүнөт экен.Ой иттин баласы десе торпок таенемдин койногун жеп бутмөй болду.Балтек ал,ал дейм.

 

Кемпир (Асия):--Өлүгүндү көрөйүн жубарымбек,колума бир түшөөрсүң!,Сени элеби,сага элеби,калкалап алаар көкшү таятаң экөөңдү тең карап тур! Азыркыда азгырган турнабайды жогот деп канча айттым эле.Дагы ошо балакетин кармап,дөбөгө чыгып кетиптир да!Тетигинде көзү тешилип,көлдү тиктеп жаткандыр да жашабай жайрагыр!Кемең менен жерге кир,ошо кемең өрттөнүп кетсе кана чөгүп кетсе кана!.

 

Нургазы—Эми уйгө кантип барабыз?-(деди капаланып китеп кабына).

Ушунун баары мен менен тиги акмак торпоктун айынан.анан дагы сенде да бар дүрбү.Качан болсо Ак кемени кара деп азгырып турасың,сен да күнөлүүсүң.

 

Ак кеме келе жатат!Атам келе жатат Ураа атам келе жатат.

 

--Азаматсынар балдар Кыргыз эл жазуучусу Чынгыз Айтматов жөнүндө маалымат алдынар.

 

Жыйынтыктоо:

                        

Ушул жылы токсон жашка толмоксуз,                                        Жакындардынсый төрүндө болмоксуз

Аткарам деп көздөп койгон иштерди,

Бир нечесин бүтүрүп да коймоксуз.

 

Аягы.

Мектепке даярдоо тайпасында залкар жазуучу  Чынгыз Айтматовдун 90-жылдыгына карата өткөрүлглөн тарбиялык сааттын планы.

 

Тарбиялык сааттын темасы:

               Чыңгыз Айтматовго 90 жыл.

 

Тарбиялык сааттын максаты:

  Кыргыз элинин залкар жазуучусу Чыңгыз Айтматов жөнүндө балдарга маалымат берүү,анын чыгармаларын,учкул сөздөрүн балдар менен биргеликте маанисин чечмелеп,”Ак кеме” повестин сахналаштырып аткаруу.Ролдоштуруп аткаруу менен балдардын аң-сезимин,ой жүгүртүүсүн,ыйманын жогорулатуу;образ менен ролдоштуруп ойноого үйрөтүү;чыгармачылыктарын өнүктүрүү;сөз байлыгын,сүйлөө речин өстүрүү;улуулардын эмгегин баалоого, мекенчилдикке жаратылышты коргоого тарбиялоо.                                                                    

Сабактагы негизги аракеттер:

1.Тааныштыруу.

         2.Жазуучуга арналган ыр саптарын айтуу.   

         3.”Ак кеме”повестинен үзүндү.(ролдоштуруп аткаруу).

Сабактын жабдылышы:

дүрбү,портфель,таштар,жоолук,буклет,ак кеменин суроту

Сабактынжүрүшү:

 

Талантындын ташкынына тан берем.

Талыкпастан эмгектенип тер токкон.

Тениримдин буйруп берген таланты.

Тээ алыскы ааламды да терметкен.

 

--Балдар Чынгыз Айтматов дегенди билесинерби?Уккансынарбы?

--Ооба балдар Бул ырда Кызгыз элинин улуу жазуучусу,коомдук ишмер Чынгыз Айтматов жөнүндө.

Балдар биз баарыбыз жети областы билебиз.Анын ичиндн Талас деген оласть бар.Ошол Талас областынын Шекер деген айылында Ч.Айтматов торолгон.Ал азыр тирүү болгондо 90 жашка чыкмак.

Мына ошондуктан ушул жылда Кыргызстанда Ч.Айтматовдун 90 жылдыгын белгилеп жатышат.Аны Кыргызстан эле эмес бардык чет мамлекттеги элдер таанышат.Себеби анын коптогон чыгармалар чет тилдерине которулуп,көркөм фильмдер,театрларда спектаклдер койулуп журө.Аны бардык улуттагы элдер баалашат.

Анын “Жамила”,”Бетме-бет”,”Ак кеме”,”Саманчынын жолу”,”Акбарнын көз жашы”,”Биринчи мугалим””Эрте жазда келген турналар”ж.б деген чыгармалары бар.Булар бардыгы

кино болуп тартылган.

--Балдар ушундай аталыштагы кинолорду көргөнсүңөрбү?

--“Биринчи мугалим” эмне жөнүндө?

--“Акбарнын көз жашы” киносучу?

--“Ак кемечи”киносу? (Балдардын оюн угуп,толуктаймын).

--азаматсынар балдар силер Чынгыз атабыз жөнүндө кандай ырларды билесинер?

 

Асия:--Өтүп жатат сизди эскерүү күнүбүз.

             Чексиз эле өзүңүзгө сүйүүбүз.

             Кыйкырсак да бүт ааламга жар салып.

             Аттиң арман жетпейт сизге үнүбуз.

 

Адина:--Ушул жылы 90 жашка толмоксуз.

                 Жакындардын сый төрүндө болмоксуз.

                Аткарам деп көздөп койгон иштерди.

                Бир нечесин бүтүрүп да коймоксуз.

 

Ряна—Эмгек менен көтөрүлгөн баркыңыз.

             Дүңгүрөгөн жазуучулук даңкыңыз.

             Окуганда сиз жараткан китепти.

              Жүрөк эргип,жазылчу эле жарпыбыз.

 

Нурель—Туу чокуну багындырып алдыныз.

                 Кыргыз туусун желбиретип салдыңыз.

                 Кыргыз үчүн абийир,атак жаратып,

                 Кылымдарга өчпөс болуп калдыңыз.

 

Ак мээрим:--Ар кимдин ою бурулган,

                       Алгыр куш учкан туурдан.

                       Атагы болдуң кыргыздын,

                       Ай ааламга угулган.

 

Нурахим:                  

                 Кыргызды тааныткан ааламга,

                  Чыңгыз атадай эр барбы.

                 Чыгармасына ашык болуп,

                  Окубаган эл барбы.

                                                          Нуртилек:                     

                                                              Акындан ашкан акын бул,

                                                              Алмаз учкан закым бул.

                                                            Мин жыл турса дат баспас,

                                                             Укмушта жок алтын бул.

 

--Азаматсынар балдар Чынгыз атабыз жөнүндө

Эң жакшы ырларды билет экенсинер.Балдар Чынгыз ататбыз чыгармалар менен эле чектелип калбастан адамдарга тарбия берүүчу учкул создордү,накыл сөздөрдү  да айтып кеткен.Ошолорго токтолобуз.

 

Улукбек:--  Өмүрдүн чыныгы баркы ишенимде,                                    

                         бактысы да ишенимде.

 

Адылбек:--Тил-улуттун кубанса кубанычы,кайгырса  с          

                   кайгысы, жана акыл ээси.Тилсиз улут болбойт.

 

Ж.Нуркыз:---------Дос кыйынчылыкта билинет дешет, менимче 

                                     бактылуу кезинде да билинет.

 

Милана:--:Сени тааныгандар жашап турганда сен тирүүсүн

 

Абд.Асема:--Адам үчүн эң кыйыны,күнсайын адам болуу.

 

Абд.Арууке:--Биз дүйнөнү өзгөрттүк,дүйнө бизди өзгөрттү.

 

Т.Асема:--Өткөндү эстеп,келечекти күтө билгенибиз

                                   үчүн биз барбыз.

Ооба балдар кун сайын адам болуу кыйын экен ал үчүн силер да ынтымактуу болуп сабакка көңул бөлүп көптөгөн нерселерди билишинер керек.

 

 

Тарбиячы:--Чынгыз Айтматовго арналган ыр саптарын айтуу:

        

                         Өңгөгө катардагы кыргыз кетти,

                          Кыргыздын чыгаан уулу Чынгыз кетти.

                          Ааламга кыргыз деп нур чачкан,

                       Асмандан орду толгус жылдыз кетти.

 

Кыргыздын мандайынан жарык кетти,

Жазылбай дагы далай тарых кетти.

Жазганга үлгүрө албай жанган жылдыз,

Көп нерсе жарык көрбөй карып кетти.

 

Суктанып талантынын таңгагына,

Капамын шум ажалдын алганына.

Көзүнүн тирүүсүндө кол кармашып,

Өкүнөм бир көрүшпөй калганыма.

 

--Балдар “Ак кеме” повестинен үзүнду айтып беребиз.

 

“Ак кеме” чыгармасы Силер менен тең Нургазы деген бала жөнүндө.Аны апасы таштап кеткен,атасын билбейт кыялында Ак кеме менен атасын келет деп кутөт.Ар дайым көл жээгине барып дүрбү менен ак кеменин келишин күтөт.Ал таятасы Момун чалдын колунда жүрөт.Тайенеси да бар.Ал өгөй.Аябай митаам.Качан болсо Нургазыны урушкан.Момун чал Нургазыга  мектепке барасын деп портфель (сумка) сатып берген.Аны ар дайым жанында көтөрүп жүрөт.Жана дагы Балтек деген итин ээрчитип алат.Момун чал берген дүрбүсү дайым жанында.Нургазы дөбөгө чыгып,дүрбү менен айыл элин эмне менен алектенип жатканын көргөнду жактырат.Бугун да ал дүрбү мене көрүп жатат.Бир убакта караса торпогу таенесинин жайып койгон көйнөгун аймалап жатыптар.Тайенеси уйдөн чыгып кыйкырып калды.

 

Нургазы:--Ой-иий балтанын чоңдугун кара,аябай чоң көрүнөт экен.Ой иттин баласы десе торпок таенемдин койногун жеп бутмөй болду.Балтек ал,ал дейм.

 

Кемпир (Асия):--Өлүгүндү көрөйүн жубарымбек,колума бир түшөөрсүң!,Сени элеби,сага элеби,калкалап алаар көкшү таятаң экөөңдү тең карап тур! Азыркыда азгырган турнабайды жогот деп канча айттым эле.Дагы ошо балакетин кармап,дөбөгө чыгып кетиптир да!Тетигинде көзү тешилип,көлдү тиктеп жаткандыр да жашабай жайрагыр!Кемең менен жерге кир,ошо кемең өрттөнүп кетсе кана чөгүп кетсе кана!.

 

Нургазы—Эми уйгө кантип барабыз?-(деди капаланып китеп кабына).

Ушунун баары мен менен тиги акмак торпоктун айынан.анан дагы сенде да бар дүрбү.Качан болсо Ак кемени кара деп азгырып турасың,сен да күнөлүүсүң.

 

Ак кеме келе жатат!Атам келе жатат Ураа атам келе жатат.

 

--Азаматсынар балдар Кыргыз эл жазуучусу Чынгыз Айтматов жөнүндө маалымат алдынар.

 

Жыйынтыктоо:

                        

Ушул жылы токсон жашка толмоксуз,                                        Жакындардынсый төрүндө болмоксуз

Аткарам деп көздөп койгон иштерди,

Бир нечесин бүтүрүп да коймоксуз.

 

Аягы.


Скачать

Рекомендуем курсы ПК и ППК для учителей

Вебинар для учителей

Свидетельство об участии БЕСПЛАТНО!