Билим берүүдөгү менеджмент

Билим берүүдөгү менеджмент

Башкаруу-бул алдыга коюлган максаткаже максаттарга башка адамдардын эмгегин акыл эсин журум турумдагы мүнөзүн пайдалануу менен жетише билүү.

Башкаруу сөзү англисче management сөзүнөн алынган.

Башкаруу – бул өз ара байланышкан бир нече функцияларды ишке ашыруу

Уюмду пландаштыруу чечим кабыл алуу Мотивацияны көзөмөлдөө ж.б.

1. Пландоо

Бул функциянын жардамы менен уюмдун максаттары, бул максаттарга жетүү үчүн каражаттар жана эң натыйжалуу ыкмалары аныкталат. Бул функциянын маанилүү элементи болуп өнүгүүнүн мүмкүн болуучу багыттарынын болжолдору жана стратегиялык пландары саналат.

2. Уюштуруу

Бул башкаруу функциясы уюмдун структурасын түзөт жана аны бардык зарыл нерселер (кадрлар, өндүрүш каражаттары, каражаттар, материалдар ж. б.) менен камсыз кылат. Башкача айтканда, бул этапта, уюмдун максаттарына жетүү үчүн шарттар түзүлөт. Кызматкерлердин эмгегин жакшы уюштуруу натыйжалуу натыйжаларга жетишүүгө мүмкүндүк берет.

3. Чечим кабыл алуу

Ал келип чыккан көйгөйлөрдү чечүү жана кырдаалдан чыгуунун эң жакшы жолун табуудан турат. Чечимдер менеджердин ишинин негизги продуктусу болуп саналат. Анын типтүү жумуш күнү көптөгөн маселелерди чечүүдөн турат.

4. Мотивация

бул уюмдун максаттарына жетүү үчүн башка адамдарды иш-аракет кылууга түрткү берүү процесси. Бул функцияны аткаруу менен жетекчи кызматкерлерди материалдык жана моралдык жактан стимулдайт, алардын жөндөмдүүлүктөрүнүн жана профессионалдык “өсүшүнүн” көрүнүшү үчүн эң ыңгайлуу шарттарды түзөт. Жакшы мотивация менен, уюмдун кызматкерлери өз милдеттерин ушул уюмдун максаттарына жана анын пландарына ылайык аткарышат. Мотивациялоо процесси кызматкерлерге өздөрүнүн милдеттерин талаптагыдай аткаруу шартында алардын муктаждыктарын канааттандыруу үчүн мүмкүнчүлүктөрдү түзүүнү камтыйт. Кадрларды эффективдүү иштөөгө мотивациялоодон мурун, менеджер өз кызматкерлеринин чыныгы муктаждыктарын билиши керек.

5. Control

Бул башкаруу функциясы уюмдун ишинин натыйжалуулугун баалоону жана талдоону камтыйт. Контролдун жардамы менен уюмдун максаттарына канчалык деңгээлде жеткендигине баа берилет, пландаштырылган иш-аракеттерге зарыл түзөтүүлөр киргизилет. Контролдоо процесси төмөнкүлөрдү камтыйт: стандарттарды белгилөө, жетишилген натыйжаларды өлчөө, бул натыйжаларды пландаштырылгандар менен салыштыруу жана зарыл болгон учурда оңдоолорду киргизүү. Контролдоо бардык башкаруу функцияларын бириктирет, ал уюмдун ишинин керектүү багытын сактоого жана туура эмес чечимдерди тез арада оңдоого мүмкүндүк берет.

Башкаруу стилдери

Менеджер бийликти колдонот жана башкаруу стилдерин түзөт. Башкаруу стили - жетекчинин практикалык иш-аракетинин жолдорунун, ыкмаларынын жана формаларынын, жетекчинин кол алдындагыларга карата жүрүм-турумунун салыштырмалуу туруктуу системасы. Үч негизги лидерлик стили: авторитардык демократиялык либералдык

Стили управления

Автократтык (авторитардык стиль) төмөнкү божомолдордон келип чыгат: 1. Адамдар башында иштегенди жактырбайт жана мүмкүн болушунча иштен качышат. 2. Адамдардын амбициясы жок, алар жетектегенди артык көрүп, жоопкерчиликтен кутулууга аракет кылышат. 3. Адамдар эң көп каалаган нерсе - коопсуздук. 4. Адамдарды эмгекке мажбурлоо үчүн мажбурлоо, көзөмөл жана жазалоо ыкмаларын колдонуу керек.

Стили управления

Демократиялык лидер төмөнкү божомолдордон чыгат: 1. Эмгек адамдар үчүн табигый нерсе. Шарт ынгайлуу болсо, эл жоопкерчиликти мойнуна албастан, ага умтулат. 2. Эгерде адамдар уюштуруу максаттарына берилген болсо, анда алар өзүн-өзү башкарууну жана өзүн өзү көзөмөлдөөнү колдонушат. 3. Инклюзив - бул максатка жетүү менен байланышкан сыйлыктын функциясы. 4. Чыгармачылык маселелерди чечүү жөндөмдүүлүгү кеңири таралган жана орточо адамдын интеллектуалдык потенциалы жарым-жартылай гана колдонулат.

Стили управления

Либералдык лидер төмөнкүдөй аракеттерди жасайт: 1) жоопкерчиликтен баш тартат жана топтун же уюмдун пайдасына баш тартат; 2) топ каалаган режимде топко өзүн-өзү башкаруу мүмкүнчүлүгүн берет; 3) уюмдагы горизонталдык коммуникацияларды колдойт

Сапаттуу башкаруу чечимдерин кабыл алуу үчүн популярдуу сунуштар

1.Чоо-жайын териштирүүдөн мурун, маселени бүтүндөй жакшыраак элестеткенге аракет кылыңыз. 2.Баардык варианттарыңызды карап бүтмөйүнчө чечим кабыл албаңыз. 3. Күмөн, ал тургай жалпы кабыл алынган чындыктар да күмөн жаратышы керек. 4. Ийгиликке жетүү мүмкүнчүлүгү минималдуу болуп көрүнсө да, сизде турган көйгөйдү ар кандай көз караш менен кароого аракет кылыңыз. 5.Чечилип жаткан маселенин маңызын жакшыраак түшүнүүгө жардам бере турган моделди же аналогияны издеңиз. Бул математикалык формула, графикалык модель (схема, диаграмма), вербалдык модель, репродукция ж.б. …

Сапаттуу башкаруу чечимдерин кабыл алуу үчүн популярдуу сунуштар

6. Мүмкүн болушунча көп суроолорду бериңиз. Туура суроо берүү жооптун мазмунун түп-тамырынан бери өзгөртө алат. 7. Ойуңузга келген биринчи чечимге ыраазы болбоңуз. Башкаларды изде. Чечимдердин начар жактарын табыңыз, аларды бири-бири менен салыштырыңыз, оптималдуусун тандаңыз. 8. Акыркы чечимди кабыл алуудан мурун, кимдир бирөө менен көйгөйлөрүңүз жөнүндө сүйлөшүңүз. Башкалардын айткандарын угуу ар дайым баалуу. Алар көбүнчө сиздин көзүңүздөн качышы мүмкүн болгон нерселерди көрүшөт. 9. Сезимдериңизге көңүл бурбаңыз. Сезимдердин, тажрыйбанын жана интуициянын маанилүүлүгүн баалабай коюуга болбойт. Эреже катары, алар алдашпайт. 10.Эсиңде болсун: ар бир адам жашоого жана пайда болгон көйгөйлөргө өзүнүн, өзгөчө көз карашы менен карайт.