Бала укугу ыйык

Сабактын максаты: Бала укугу-ыйык.

Сабактын максаты:
1. Баланын укуктары туурасындагы конвенция жонундо тушунук алышат.
2. Оз укугун коргой билуу жана милдеттерин аткара билуу зарылдыгын тушунүшот.
3. Озунун кругозорун кенейтууго, патриоттук сезимдерин онуктурууго багыт алышат.
Сабактын жабдылышы:  Суроттор, беренелер жазылган плакат.
Сабактын журушу:

1. Уюштуруу :
   Жакшы маанай тартуулоо. Ирети менен бири-бирибизге жакшы каалообузду айталы(бирден гана суйлом).
   II. Киришуу:
   Мугалим: Балдар, бугунку сабакта силер эмнеге укуктуусунар жана ошону менен бирге кандай милдеттеринер бар экендиги жонундо талкуулайбыз. Адегенде томонку суроолорго жооп берип коргуло:
   1. Укук деген созду кандай тушуносунор?
   2. Милдет дегенди кандай тушуносунор?
   3. Эркиндик деген эмне?
   4. Инсандын кадыр-баркы деген эмне?
   II.   Баланын укутары туурасындагы конвенция менен тааныштыруу:

Мугалим:
  Балдардын укугун коргоо зарылдыгы 1924-жылкы Женевадагы декларацияда жана 1959-20-ноябрда БУУнун Башкы Ассамблеясы тарабынан кабыл алынган.
   Балдар укугунун декларациясында коздо тутулгандыгы жана адам укуктарынын жалпы декларациясы, атуулдук жана саясий укуктар туурасында Эл аралык документинде(23 жана 24-берене), экономикалык жана маданий укуктар туурасында 1989-жылы 20-ноябрда БУУнун Баш Ассамблеясы тарабынан кабыл алынган «Баланын укутары туурасындагы конвенцияда» да баса белгиленди. Конвенция 3 болум, 54 беренеден турат.
Ушул конвенциянын айрым беренелери менен таанышалы. Доскага беренелер жазылган плакат илинет:
1. Ушул конвенциянын максаттары учун 18 жашка чыкпаган ар бир адамзатты, эгер ошого чейин токтом боюнча аны оспурум деп эсептелинбесе, бала эсептелинет           (1-берене).                                                                                                
2. Ар бир бала жогорудагы бардык укуктарды, эч кандай кемсинтпоосуз,рассасыз, жынысы, тили, дини, саясый улуттук, этник келип чыгышына карабастантен укуктуу.
3. Ар бир бала жашоо учун ар кандай укукка ээ.
4. Бала торолгондон тартып тизмегег алынат жана ат коюлуп атуулдук укугуна ээ болот (7-берене).
5. Бала озунун оюн эркин айтуу укугуна ээ  (13-берене)
6. Ар бир бала саламаттыкты сактоо кызматынан пайдалануу укугуна ээ (24-берене).
7. Ар бир бала билим алуу укугуна ээ (28-берене).
8. Бала дем алуу укугуна ээ (31-берене).
9. Кызматташкан мамлекеттер баланы экономикалык эксплуатациядан жана аны ден соолугу учун зыян жеткизиши мумкун болгон же билим алууга тоскоолдук кыла турган ар кандай зыян келтируучу иштерден коргоо укугун эскертет  (32-берене).
10. Балдарды наркотикалык заттарды пайдалануудан коргойт  (33-берене).
Ар бир беренени окуп , талкуу жургузобуз. Оз укугубузду билуу менен аны коргой билууну уйронушубуз керек. Ошол эле учурда башка балдар да ушундай укуктарга ээ болоорун унутпашыбыз жана алардын укугун бузбашыбыз керек.
IV. Талкуулоо :

Мугалим : Биз оз укугубузду билуу жана аны пайдалануу менен бирге оз милдеттери бизди аткарууну да билишибиз керек. Эми ошол милдеттерибизди айтып отолу:
1. Кыргызстан Республикасынын мыйзамдарына баш ийуу.
КР мыйзамдарын бузган учурда оспурумдор 14 жаштан кылмыш жоопкерчилигине тартылат:
-наркотикалык жана спирттик ичимдик ичкендиги учун;
-денеге жаракат жеткиргендиги учун;
-адам олтургондугу учун;
-зордук;
-уурулук
-бейбаштык,адепсиздик кылгандыгы учун.
Демек балдар жогорку нерселерден алыс болуу биздин эн биринчи милдетибиз. Андан калышпаган дагы маанилуу милдетибиз
2. Мектептин уставы  жана тартибине моюн сунуу.
  Окуучу мектепке киргенден баштап, анын тартибин жана уставын уйронуп, ага моюн сунуусу жана оз милдети катары кыйшаюсуз аткаруусу керек. Окуучунун милдеттери жонундо биз силер менен дайыма соз кылып келебиз жана мугалимдер,класс жетекчилер корсотмо берип келет. «Алтын эреже» классыбызда илинип турат,аны кайталайбыз.
Окуучулар бир бирден айтып беришет. Ал эми ата-энени, мугалимди, улууларды, кичуулорду сыйлоо, жардам беруу милдеттерибизди эч качан унутпашыбыз керек.
    Эми толуктап, окуучу томонкулорго милдеттуу экендигин сезели:
-мектептин расписаниеси жана регламенти менен сабакка катышуу;
-тартипти дайыма сактоо, сабактан качпоо, кечикпоо,себепсиз калтырбоо.
-класстан тышкаркы, коомдук иштерге активдуу катышуу;
-коомдун адептуулук нормалары менен талаптарын билуу, урматтоо жана сактоо;
-нравалык салттарды урматтоо;
-Ата мекенге берилгендик жана аны коргоого дайым даяр туруу;
-коомдун жыргалчылыгы учун активдуу эмгектенуу;
-озун-озу оркундотууго умтулуу;
-жаман таасирге каршы турууга жондомдуулук кылуу.
V. Жыйынтыктоо:
Демек, балдар оз укугубузду билип, аны коргоого аракет кылышыбыз керек. Ошондой эле милдеттерибизди да  дайыма аткаруу зарылдыгын тушундук.