Азербайджано-армянский нагорно-карабахский конфликт находится на современной стадии

İxrisas: 040103 Peşə təlimi – İTS

Təhsil səviyyəsi: Subbakalavr

Tələbə: PTİ 20/07 SBQ

Zümrüd Məmmədova

Müəllim: A.M.Qasımlı

“ Azərbaycan tarixi” fənni üzrə

Sərbəst mövzu:

Azərbaycan-Ermənistan Dağlıq Qarabağ münaqişəsi müasir mərhələdə

«15» noyabr 2020-ci il

Dağlıq Qarabağ bölgəsi ətrafındakı digər rayonlar və onların işğal tarixi

• Xankəndi - 25 dekabr 1991 • Xocavəd - 2 oktyabr 1992 • Şuşa - 08 may 1992 • Laçın – 18 may 1992 • Kəlbəcər – 2 aprel 1993 • Ağdam – 23 iyul 1993 • Füzuli – 23 avqust 1993 • Cəbrayıl – 23 avqust 1993 • Qubadlı – 31 avqust 1993 • Zəngilan – 29 oktyabr 1993

1994-cü il tarixində atəşkəs olunması dövrü:

Ulu öndər Heydər Əliyev Dağlıq Qarabağ münaqişəsini mümkün qədər dinc vasitələrlə həll etmək xəttinə üstünlük verirdi. Eyni zamanda Azərbaycanın öz torpaqlarından heç vaxt imtina etməyəcəyi ilə bağlı qətiyyətli mövqe də nümayiş etdirirdi.

Ümummilli lider Heydər Əliyev Azərbaycanda hakimiyyətə qayıtdıqdan sonra Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatı (1994-cü ildə keçirilmiş Budapeşt sammitindən sonra ATƏM ATƏT adlanır) Minsk qrupunun fəaliyyətinin əhəmiyyətli şəkildə canlanmasına və münaqişənin həllinə marağın artmasına nail oldu. Dağlıq Qarabağ münaqişəsi Heydər Əliyevin beynəlxalq səviyyədəki görüşlərində daim əsas mövzulardan biri idi. Təkcə 1993–2000-ci illərdə o bu məsələni ABŞ rəhbərliyi ilə 18, Fransa rəhbərliyi ilə 16, Rusiya rəhbərliyi ilə 28, Türkiyə rəhbərliyi ilə 78 dəfə müzakirə etmişdir.

Heydər Əliyev müxtəlif beynəlxalq təşkilatlardakı çıxışlarında və görüşlərində Ermənistan–Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həqiqi mahiyyəti dünya ictimaiyyətinə çatdırmışdır. Avropa Şurasının Parlament Assambleyasının sədri 2001-ci ildə bildirmişdir: “Beynəlxalq ictimaiyyətdə belə bir rəy formalaşıb ki, Ermənistan Dağlıq Qarabağı işğal edib”.

Heydər Əliyev ATƏT çərçivəsində də çox uğurlu fəaliyyət göstərirdi. ATƏT-in 1994-cü ildəki gələcəkdə bağlanası sazişdən sonra regiona daxil olacaq çoxmilli beynəlxalq qüvvələrin yaradılacağı ilə bağlı qərar qəbul etdi. Təşkilatın 1996-cı ildə keçirilmiş Lissabon sammitində ölkənin ərazi bütövlüyünü tanıyan bəyanat verildi.

Minsk qrupuna rəhbərlik edən ABŞ, Rusiya və Fransa heç də obyektiv mövqe tutmamışdılar. Onların təklifləri də ya Azərbaycan üçün yolverilməz olur, ya da Ermənistanın qeyri-konstruktiv mövqeyinə görə qəbul edilmirdi.

Ermənistan Dağlıq Qarabağın Azərbaycandan qopardılmasına yönəlmiş səylərindən əl çəkmir. Atəşkəsdən sonra keçmiş uzun dövrdə Ermənistan və onun havadarları cəbhə xəttində saysız-hesabsız təxribatlara əl atmış, Azərbaycan hərbçilərini və mülki şəxsləri atəşə tutmuşlar.

Bu təxribatlar zamanı azərbaycanlı hərbçilər böyük dəyanət və fədakarlıq göstərdikləri üçün ölkə rəhbərliyi daim onları dəstəkləmiş və yüksək qiymətləndirmişdir.

2010-cu ilin iyun ayında gizir Mübariz İbrahimov təkbaşına ermənilərlə döyüşə girmiş və çoxlu sayda düşməni məhv edə bilmişdir. Məhz bundan sonra Ermənistanda matəm elan olunmuşdur.

Azərbaycan Pespublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 22 iyul 2010-cu il tarixli sərəncamı ilə Mübariz İbrahimova ölümündən sonra “Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı” adı verilmişdir. Bu, ermənilərə və onların havadarlarına konstruktiv mövqe tutmayacaqları halda Azərbaycan oğullarının edə biləcəkləri ilə bağlı tutarlı bir işarə idi.

Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Mübariz İbrahimov

“ Canım, atam və anam. Məndən sarı darıxmayın. İnşallah, cənnətdə görüşəcəyik. Mənim üçün bol-bol dua edin. Vətənin dar günündə artıq ürəyim dözmür. Allaha xatir bunu etməliyəm. Ən azından ürəyim sərinlik tapar. Şəhid olanadək bu şərəfsizlərin üzərinə gedəcəyəm. Şəhid olsam – ağlamayın. Əksinə, sevinin ki, o mərtəbəyə yüksəldim. Allaha ibadətlərinizi dəqiq yerinə yetirin. Çoxlu sədəqə verin. Seyid nəvəsi olaraq bunu etməliyəm. Allah böyükdür. Vətən sağ olsun. Oğlunuz Mübariz.. Haqqınızı halal edin”.

Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı valideynlərinə son məktubundan.

“ Mübariz İbrahimov qeyri-bərabər döyüşdə ...şəhid olubdur. Mübariz yaxşı bilirdi ki, o döyüşdən sağsalamat çıxa bilməyəcək. Ancaq Vətən, torpaq sevgisi, onda olan vətənpərvərlik ruhu onu şəhidlik zirvəsinə ucaltdı. Mübariz bütün gənclər üçün örnəkdir, nümunədir”.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin çıxışından

2016-cı ilin aprel döyüşləri

Ermənilərin həm kompromisə gəlməmələri, həm də arasıkəsilməyən təxribatları Azərbaycanı qətiyyətli addımlar atmağa vadar edirdi.

2016-cı il aprelin 1-dən 2-nə keçən gecə və gün ərzində Azərbaycanın mövqeləri və yaşayış məntəqələri bütün cəbhə boyu Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən növbəti dəfə güclü artilleriya atəşinə tutuldu.

Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin komandanlığı bu hücumun qarşısının alınması, mülki əhalinin təhlükəsizliyinin təmin olunması üçün Ağdərə–

Tərtər–Ağdam və Xocavənd–Füzuli istiqamətində təxirəsalınmaz cavab tədbirlərinin keçirilməsi barədə qərar qəbul etdi. Döyüş nəticəsində Goranboy rayonu və Naftalan şəhərinə təhlükə yarada biləcək Talış kəndi ətrafındakı yüksəkliklər, həmçinin Seysulan məntəqəsi azad olundu.

Füzuli rayonu istiqamətində yerləşən, geniş ərazini nəzarətdə saxlamaq imkanı verən strateji əhəmiyyətli Lələ təpə yüksəkliyi də Azərbaycan ordusunun nəzarəti altına keçdi.

Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyünün qorunub saxlanması, erməni işğalçılarının silahlı təxribatlarının qarşısının alınması və düşmənin dinc əhaliyə hücumlarının dəf edilməsi zamanı göstərdikləri igidliyə görə Azərbaycan hərbçilərinin böyük bir qrupu Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən orden və medallarla təltif olundu. Şükür Həmidov (Azərbaycanda ilk yaşarkən Milli Qəhrəman adı alan generalımız) , ölümlərindən sonra isə Murad Mirzəyev, Samid İmanov (Neftçala şəhər 1 № li tam orta məktəb Samid İmanovun adına adlandırılmışdır.) İlham Əliyevin fərmanı ilə “Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı” adına layiq görüldülər.

"2018-cı il mayın 20-dən 27-nə qədər Naxçıvan Muxtar Respublikası Əlahiddə Ümumqoşun Ordusunun əks-həmlə əməliyyatı nəticəsində Şərur rayonunun Ağbulaq, Qızılqaya yüksəklikləri, həmçinin Günnüt kəndi ordumuzun nəzarəti altına keçmişdir. Döyüşlər nəticəsində, ümumi olaraq, 11000 hektarlıq ərazi işğaldan azad edilmişdir. Bu uğurlu əməliyyat Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinə İrəvan–Gorus–Laçın–Xankəndi avtomobil yoluna nəzarət etməyə imkan yaratdı.

Tovuz döyüşləri  - 2020 -ci ilin  12 iyul  tarixindən etibarən  Ermənistan - Azərbaycan  dövlət sərhədinin  Tavuş mərzi  və  Tovuz rayonu  əraziləri boyunca başlayan döyüşlər.

General-mayor  2020-ci il iyulun 14-də Tovuz istiqamətində baş verən şiddətli döyüşlər  zamanı Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin hücum cəhdinin qarşısını alarkən qəhrəmancasına şəhid olur. Bununla da, Polad Həşimov  İsmət Qayıbov  və  Məhəmməd Əsədovdan  sonra, 1988-ci ildən etibarən başlayan  Qarabağ müharibəsində  şəhid olan üçüncü Azərbaycan generalı oldu.

İyulun 14-də general-mayor Polad Həşimovun nəşi əvvəlcə doğulduğu  Qəbələ rayonunun   Vəndam  qəsəbəsinə, sonra isə yaşadığı  Sumqayıt  şəhərinə gətirildi. General iyulun 15-də  II Fəxri Xiyabanda , polkovnik  İlqar Mirzəyev  ilə yanaşı dəfn olundu.

ƏN YENİ TARİXİMİZ

27 SENTYABR 2020

II QARABAĞ MÜHARİBƏSİ

27 sentyabr 2020-ci il səhər saatlarında Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin genişmiqyaslı təxribat törədərək cəbhəboyu zonada yerləşən  Azərbaycan ordusunun  mövqelərini və yaşayış məntəqələrini iriçaplı silahlar, minaatanlar və müxtəlif çaplı artilleriya qurğularından intensiv atəşə tutması nəticəsində,  Ermənistan ordusunun  döyüş aktivliyinin qarşısını almaq, mülki əhalinin təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə Azərbaycan ordusunun komandanlığı tərəfindən qoşunların bütün cəbhə boyu sürətli əks-hücum əməliyyatı başlaması barədə qərar verilib. Qarşıdurmalar nəticəsində Ermənistanda hərbi vəziyyət və ümumi səfərbərlik, Azərbaycanda isə hərbi vəziyyət və komendant saatı, 28 sentyabrda qismən səfərbərlik elan edilmişdir. Qarşıdurmalar qısa müddətdə sürətlə alovlanmış və İkinci Qarabağ müharibəsinə çevrilmişdir.

Bu müharibədə ermənilər yenə Xocalı faciəsində olduğu kimi gecə dinc əhalini Gəncə, Tərtər, Bərdə, Ağdam və Xızını reketlərlə atəşinə tutmuşdur. Nəticədə dinc əhali arasında şəhid olan az yaşlı uşaqlar və yaşlılar var həmçinin dağıntılar altında qalan yaralı vətəndaşlarımız var. Buna baxmayaraq Azərbaycan əhalisi bir yumruq kimi birləşib işğal altında olan torpağlarımızın azadlığı uğrunda yekdilliklə mübarizə aparır.

Bərdə

G ə nc ə

Füzuli

Tərtər

Ümummilli Lider Heydər Əliyev Əlirza oğlunun davamçısı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev durmadan 17 il ərzində bu gün çalışmışdır. O danışıqlar apara – apara Azərbaycan Ordusunun möhkəmlənməsi və Yenilməz ordu olması üçün çalışmış, ordunu müasir silahlarla təmin etmişdir.

Yeni Tarix yazan Sərkərdə: QARABAĞ AZƏRBAYCANDIR!

Azərbaycanın işğaldan azad edilən əraziləri 27 sentyabr- 08 noyabr 2020ci il

https://mektebgushesi.az/2020/10/17/az%C9%99rbaycanin-bir-sira-%C9%99razil%C9%99ri-isgaldan-azad-edildi-r%C9%99smi-siyahi/

Müharibə zamanı Azərbaycan 5 şəhəri, 4 qəsəbəni, 240 kəndi və bütün Azərbaycan-İran sərhədini nəzarətə götürdü.

44 günlük müharibənin sonunda:

• Azərbaycanın qələbəsi

• 10 noyabr 2020-ci il tarixində imzalanan atəşkəs müqaviləsi.

• Erməni qüvvələrinin 1 dekabr 2020-ci il tarixinədək Dağlıq Qarabağın ətrafında Ermənistan nəzarətindəki Azərbaycan əraziləri, Qazax rayonunun Yuxarı Əskipara və Barxudarlı kəndlərindən çıxarılması.

• Azərbaycan ərazi qazanclarını qoruyub saxlayır və Naxçıvana nəqliyyatı təmin edən koridor açılır.

• Türk və rus sülhməramlı qüvvələri münaqişə bölgələrinə və koridorlara yerləşdirilir.

• Paşinyan əleyhinə etirazlar

Dağlıq Qarabağ ətrafındakı ermənilərin nəzarətindəki ərazilər, Yuxarı Əskipara və Barxudarlı eksklavları 1 dekabr 2020-ci ildən etibarən Azərbaycana qaytarılacaq.

15/11/2020

1/12/2020

VƏTƏN MÜHRİBƏSİNDƏ ŞƏHİD OLANLARDAN:

Şəhidlər Ölməz,Vətən Bölünməz!

QARABAĞ AZƏRBAYCANDIR!

Diqqətinizə görə

təşəkkür edirəm!

elmurad [email protected]

Tel.: 051 919 04 18