Ачык сабак, математика 5-класс

Аманкан Мамыров атындагы №27 жалпы билим берүүчү орто мектеби

Түзгөн: Бакыт к Мырзагүл

2023-2024-окуу жылы

Математика сабагынан ачык сабак

5-класс

Жагымдуу маанай

Т опторго бөлүштүрүү

1- топ

2- топ

3- топ

Баалоо:

Үй тапшырма№162 а) 3х-8=16 б) 6у+5=35

№ 163

а) 70х+43=253

б) 100у-153=147

в) 87х=435

г) 1994:в=2

№ 162

а) х=8

б) у=5

№ 16 3

а) х= 3

б) у= 3

в) х=5

г) в=997

САБАКТЫН МАКСАТЫ

- Бөлүүнү аткарбастан туруп,бөлүнүүчүнү оңой жол менен табуу . 2 ге, 5 ке, 10 го бөлүнүүчүлүк белгилерин ан ыкташат ;

- Бөлүнүүчүлүк белгилерин пайдаланып өз алдынча ми салдарды аткарышат .

- Ата Мекенди сүйүүгө,бири-бин сыйлоого, өз ойлорун ачык айтууга, өзүн- өзү баалоого тарбияланышат .

23

12

24

10

20

25

26

45

27

68

22

38

31

71

17

99

2ге бөлүнүүчүлөр

2 ге

бөлүнбөгөн

дөр

10

20

12

45

27

23

38

Жуп сандар

24

25

99

Так сандар

22

26

31

17

68

71

2 ге бөлүнүүчү сандар жуп сандар деп аталат жана 2 ге бөлүнбөөчү сандар так сандар деп аталат

Мисалы:

• 1 0 , 22, 34, 46, 78, 120 - жуп сандар
• 11, 23, 35, 47, 69 – так сандар

• 1, 3, 5, 7 жана 9 сандары- так сандар

0, 2, 4, 6 жана 8 сандары -жуп сандар

I. 2 ге бөлүнүүчүлүктүн белгиси

Төмөнкү сандардын ичинен бөлүнүүчүлөрүн жазабыз

1; 2; 5; 6; 10; 12 ; 15; 18; 20; 35; 36; 40 2 нин :

5 тин :

10 дун :

2 , 5 , 10 дун бөлүнүүчүлүк белгилерин аныктап көрөлү.

2, 6, 10, 12, 18, 20, 36, 40 .

5, 10, 15, 20, 35, 40 .

10, 20, 40 .

• Натуралдык сандын акыркы цифрасы жуп сан менен аяктаса , 2 ге бөлүнөт.

Мисалы:

• 14 : 2 = 7
• 46 : 2 = 23
• 318: 2 = 15
• 242 : 2 = 121
• 500 : 2 = 250

II. 5 ке бөлүнүүчүлүк белгилери

35: 5 = 7

100 : 5 = 20

153 5

25: 5 = 5

50 : 5 = 10

Эгерде сандардын акыркы цифрасы 0 жана 5 менен аяктаса,анда ал сан 5ке бөлүнөт .

Натуралдык сандардын акыркы цифрасы 0 жана 5 менен аяктаса,анда ал сан 5ке бөлүнөт.

Мисалы:

• 15 : 5 = 3
• 125 : 5 = 25
• 220 : 5 = 44
• 1000 : 5 = 200

III. 10го бөлүнүүчүлүк белгиси

100 : 10 = 10

50 :10 = 5

65 10

34560 :10 = 3456

400 :10 = 40

650 : 10 = 65

Сандардын акыркы цифрасы 0 менен аяктаса 10го бөлүнөт.

Мисалы:

• 50 : 10 = 5
• 120 : 10 = 12
• 2240 : 10 = 224
• 1000 : 10 = 100

Эгерде 10=2 5 болсо, 10 го бөлүнгөн бардык сандар 5ке да 2 ге да бөлүнөт.

• Мисалы : 80= 8 10= 8 (2 5)болсо,

Анда 80: 10=8,

• Анда 80: 10=8,

80: 2=40,

80:5=16.

Баардык бөлүнүүчүлүктүн белгиси эмнеден көз каранды ?

Акыркы цифрасынан.

Китеп менен иштоо. №169,№170,№171.

Төмөнкү көрсөтүлгөн сандардын ичинен, 2 ге; 5 ке; 10 го бөлүнгөн сандарды терип жазгыла:

32

58

12

80

20

262

55

18

40

15

2

74

54

2

66

26

260

2 ге:

5 ке :

32

20

12

80

58

18

40

262

54

74

260

26

66

10 го :

20

80

40

55

15

260

20

80

40

260

Маселе1:

Анара ар бир коробкада 10дон жумуртка болгон бир нече коробка алып келди. Анара 35 жумуртка? 43 жумуртка? 50 жумуртка алып келиши мүмкүнбү?

Маселе 2:

0, 2, 7, 5 цифраларынын жардамы менен 5 бөлүнгөн үч орундуу сандарды түзгүлө .

275, 725, 570, 750, 720, 270, 205, 705

Составление примеров, решение – на доске и в тетрадях

1) Төмөнкү сандардын кайсынысы 2 ге бөлүнөт?

2) Төмөнкү сандардын кайсынысы 2 ге да 5 ке да бөлүнөт .

3) *нын ордуна төмөнкү сандардын кайсынысын койсок, ал сан 25 ке бөлүнөт ?

1123*5

4) Төмөнкү сандардын кайсынысы жуп сан?

5) Төмөнкү сандардын кайсынысы 5 ке да , 10 го да бөлүнөт

Жообун текшерип көр:

1) б

2) б

3) б

4) в

5) а

«5» - 5 туура жооп

«4» - 4 туура жооп

«3» - 3 туура жооп

Составление примеров, решение – на доске и в тетрадях

Балдар бөлүүнүчүлүктүн белгилерин, турмушта кайсы жерлерде колдонсок болот?

Предметтердин санын бирдей бөлүктөргө бөлүүнү аныктоо үчүн колдонобуз:бир нече коробкаларга карандаштарды бирдей жайгаштыруу, жаңы жылдык белектерге бирдей санда конфеттерди бөлүштүрүү ж.б..

Рефлексия:

Үйгө тапшырма

1.№172, №175.

2.Так сандар менен жуп сандардын жалпы түрүн жазып келгиле

Көңүл бурганыныздарга рахмат!